Biest blijft enorm belangrijk binnen de lammerenopfok. Zijn er problemen tijdens de opfok? Dan is biestmanagement één van de belangrijke zaken om onder de loep te nemen.
Het lam krijgt tijdens de dracht geen antistoffen van de geit. Bij geboorte heeft het lam dus nog geen weerstand tegen ziekteverwekkers. Biest bevat deze antistoffen wel en is daardoor letterlijk van levensbelang.
Figuur 1 Schematische weergave van de weerstandsopbouw van een lam.
Door opname van biest krijgt het lam direct veel antistoffen binnen, dit is de ‘passieve weerstand’. Maar deze ‘passieve weerstand’ neemt ook snel weer af. Het lam moet dus ook zélf aan de slag met het opbouwen van de eigen ‘actieve weerstand’. Het duurt een aantal weken voordat dit op peil is, waardoor het lam even een dip in het antistofniveau heeft en het erg kwetsbaar is (figuur 1). Dit maakt het lam extra vatbaar voor ziektes als longontsteking en cryptosporidiose. Hoe méér antistoffen verkregen via biest, hoe minder last het lam heeft van deze weerstands-dip.
Om de weerstands-dip zo klein mogelijk te houden is een goed biestmanagement dus zeer belangrijk. Hieronder een aantal tips.
- Verstrek de eerste biestgift binnen een uur na de geboorte. De opnamecapaciteit van antistoffen van het lam daalt snel, na 6 uur is deze al met de helft gedaald! Probeer daarom binnen 6 uur na de geboorte 9-10% van het lichaamsgewicht aan biest te verstrekken.
- Houd bij gebruik van kunstbiest de juiste mengverhouding aan. Dit kan per soort verschillen. Verstrek minimaal de aangegeven hoeveelheid die op de verpakking staat.
- Werk hygiënisch. Bij gebruik van geiten- of koeienbiest blijft ziekteoverdracht een groot aandachtspunt. Zorg daarom voor optimale hygiëne tijdens het winnen van de biest (schone uier en opvang). Uiteraard moet de biest vrij zijn van CAE/CL.
- Meet altijd de hoeveelheid antistoffen van de geiten- of koeienbiest. Deze moet minimaal een Brix waarde van 22 hebben. Biest kan aanvullend ook opgewaardeerd worden met kunstbiest. Waak er wel voor dat de biest niet te dik wordt, het lam heeft ook vocht nodig.