Koeien produceren een hoop warmte die ze afgeven aan hun omgeving. Onder zomerse omstandigheden lukt dit minder goed. Hierdoor ervaren de koeien hittestress. Bovendien neemt bij een hogere melkproductie de warmteproductie ook toe. Zo komt er bij een hoogproductieve koe wel 2000 W aan warmte vrij. Dit is vergelijkbaar met de warmteproductie van 25 personen. (Flamenbaum, Phibro 2023)
THI is de temperature humidity index
Naast de temperatuur is ook de luchtvochtigheid medebepalend voor de mate van hittestress. Bij een hoge luchtvochtigheid, is het effect van hijgen en zweten minder. De omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid worden samen uitgedrukt in de THI. Hittestressklachten treden al op bij een THI van 57. Dit is al vanaf 18 graden. Koeien ervaren vanaf een THI vanaf 75 ernstige hittestress. Dit is bij een temperatuur van 27 graden in combinatie met een luchtvochtigheid van 60 procent.
Provimi heeft meetapparatuur in melkveestallen in heel Nederland opgehangen om de actuele THI te kunnen volgen. Uit de gegevens van afgelopen jaren blijkt dat de THI in de stal tot wel 5 punten hoger uitvalt dan de buitentemperatuur (figuur 1). In sommige stallen is er al sprake van hittestress als het buiten nog maar 13 graden is. Het is daarom belangrijk om ventilatoren op de omstandigheden in de stal te sturen. Controleer bijvoorbeeld bij automatisch ingestelde systemen of ze bij 18 graden aan gaan.
Via deze link kunnen de actuele THI- waardes voor Noord, Midden of Zuid Nederland met één klik worden geraadpleegd.
Zo herken je ernstige hittestress bij koeien
Koeien die lijden aan ernstige hittestress zijn eenvoudig te herkennen. De symptomen zijn:
- Kwijlen
- Verhoogde ademfrequentie of pompende ademhaling
- Meer staan in de ligboxen
- Hangen bij de waterbak
- Verhoogde lichaamstemperatuur tot boven de 39 graden. (Vanaf een THI van 70)
Op koppelniveau zien we naast bovengenoemde symptomen ook een verminderde voeropname. De liters en de gehaltes komen onder druk te staan en het ureum stijgt. Uw koeien laten de tocht niet meer zien. De kans op een succesvolle inseminatie neemt af vanwege een verminderde eicelkwaliteit.
Uit onderzoek blijkt dat het effect van hittestress op droogstaande koeien zeer langdurig is. Zowel de aanstaande lactatie als het ongeboren kalf worden er negatief door beïnvloed.
Tips om hittestress te beperken
- Een goede drinkwatervoorziening is essentieel.
- Geef natuurlijke ventilatie de ruimte. Open de deuren en zeilen en houd de luchtinlaat vrij van obstakels.
- Installeer ventilatoren in de stal op de juiste positie en afstelling.
- Niet weiden op de heetste momenten van de dag. Liever ’s nachts of ’s avonds.
- Voorkom verzuring. Begin op tijd met het voeren van een buffer(mix).
- Neem extra maatregelen om de voeropname op peil te houden en stimuleer de opname goed verspreidt over 24 uur.
- Vermijd broei en daarmee verlies van smakelijkheid.
- Voer pensbestendig vet bij voor extra licht verteerbare energie.
Verplaats u in de koe en begin op tijd. De voeradviseurs van Fuite helpen u graag om hittestress en de gevolgen ervan te voorkomen. Ook kunnen zij de actuele THI laten zien.
