Wist u dat groeien naast goede voeding ook duizenden liters zuurstof per dag kost? Wanneer de aan- of afvoer van de lucht niet optimaal is, zal dit ten koste gaan van de groei en gezondheid van vooral jonge kalveren.
Ventilatie
Naast de aanvoer van zuurstofrijke lucht, is de afvoer van koolstofdioxide, warmte en vocht uit een stal minstens zo belangrijk. Het gaat bij ventilatie dan ook niet alleen om de luchtinlaat, maar ook de luchtuitlaat en de luchtverdeling. Dit kan mechanisch of handmatig geregeld zijn (natuurlijke ventilatie) en heeft een direct effect op het stalklimaat, de gezondheid en de groei van de kalveren. Het succes van de ventilatie bepaalt niet alleen de verhouding tussen zuurstof en koolstofdioxide in de lucht, maar ook:
- De concentratie schadelijke gassen en dampen zoals ammoniak.
- De infectiedruk, dus de hoeveelheid bacteriën, virussen en schimmels in de stal.
- De aanwezigheid van tocht (groter risico bij lagere buitentemperaturen)
- De luchtvochtigheid en de omgevingstemperatuur
Jonge dieren zijn extra kwetsbaar
Luchtwegaandoeningen zien we vaker bij kalveren dan bij koeien. Jonge dieren zijn ook extra gevoelig als het gaat om invloeden vanuit het klimaat. Dit kent meerdere oorzaken:
- Jonge dieren hebben minder goed ontwikkelde longen in vergelijking tot oudere dieren en zijn daardoor extra vatbaar voor luchtwegaandoeningen.
- Jonge dieren bouwen nog immuniteit op en zijn daarom minder weerbaar.
- Jonge dieren hebben een relatief groot lichaamsoppervlak waardoor ze gemakkelijk snel afkoelen.
- Wanneer de omgevingstemperatuur te hoog of te laag is, zal een deel van de energie nodig voor groei en onderhoud verloren gaan aan het op peil houden van de lichaamstemperatuur.
Beoordelen van de ventilatie
De verschillen tussen de buitentemperatuur overdag en ’s nachts kunnen in deze tijd van het jaar groot zijn. Bij lagere temperaturen neemt de kans op tocht toe. In een natuurlijk geventileerde stal kan dit betekenen dat u er ’s avonds en ’s ochtends goed aan doet deuren of kleppen weer vaker dicht of juist open te doen. En wist u verder dat:
- ..de ideale omgevingstemperatuur voor nuchtere kalveren ligt tussen de 15 en 20 graden? Deze is daarmee fors hoger dan voor kalveren van 2-3 maanden oud.
- ..door middel van voelen en ruiken je zelf al veel kan beoordelen. Doe dit eens in de hokken op kalverhoogte. De situatie is vaak verrassend anders dan op de voergang.
- ..dode hoeken, tocht en botsende luchtstromen in de stal een goede luchtverdeling verstoren. Dit kan mooi in beeld worden gebracht met behulp van een rookproef, uitgevoerd door een van onze jongveespecialisten.
