Wist u dat een koe minder melk produceert gedurende de eerste twee lactaties, wanneer de moeder hittestress heeft ervaren tijdens de dracht van deze koe?
Niet met zwangerschapsverlof
Droogstaande koeien zijn niet in productie, maar bereiden zich hier wel op voor. Ook dragen ze de kalveren die de toekomstige producenten zijn van het bedrijf. Uit onderzoek blijkt dat de gevolgen van hittestress in de droogstand niet alleen in de weken erna, maar zelfs jaren later nog aanwezig kunnen zijn. Met name wanneer de droogstaande koeien in een aparte stal worden gehuisvest, zien we onderweg nog kansen om deze groep koeien beter te beschermen tegen de gevolgen van hittestress.
Melkproductie van dochters en kleindochters lager
Onderzoekers hebben twee groepen koeien met elkaar vergeleken. De ene groep droge koeien werd goed gekoeld tijdens een periode van hittestress en de andere groep niet. Vervolgens werden de dochters én kleindochters van deze koeien gevolgd.
De dochters van koeien met hittestress tijdens de droogstand, gaven de eerste twee lactaties minder melk vergeleken met dochters van gekoelde koeien. Het verschil liep op tot wel 2,2 liter melk per koe per dag (figuur 1). Ook leefden de dochters van koeien met hittestress gemiddeld een jaar korter.
Zelfs bij de kleindochters was het effect nog steeds zichtbaar. Tijdens de eerste lactatie waren deze dieren een stuk minder persistent en gaven ze 1,3 kg melk per dag minder vergeleken met kleindochters van de gekoelde koeien zonder hittestress.
Figuur 1. Melkproductie tijdens de eerste lactatie van dochters van droge koeien die tijdens hittestress wel- of niet gekoeld werden. Bron: Laporta et al., 2020
Productie en gezondheid in het geding
Naast dit effect van hittestress op het ongeboren kalf, zijn ook op de kortere termijn gevolgen voor koe en kalf zichtbaar, wanneer er sprake is geweest van hittestress tijdens de droogstand:
- Koeien die lijden aan hittestress vreten minder. Verminderde voeropname tijdens de droogstand is de voorbode voor problemen rondom afkalven en tijdens de eerste weken van de lactatie.
- Hittestress vergroot het risico op te vroeg afkalven. Met als gevolg dat het uier nog niet zo ver is en er kan een minder vitaal kalf worden geboren.
- Verminderde voeropname tijdens de droogstand, eventueel in combinatie met te vroeg afkalven zal leiden tot het niet behalen van de beoogde piekproductie en dus verlies van veel melk gedurende de hele lactatie.
- Daarnaast ziet men vaak een afname van de biestkwaliteit. Het risico op het ontstaan van kalverdiarree neemt in dat geval flink toe.
Voorkom (de gevolgen van) hittestress
- Houdt minimaal één lig- en vreetplaats per koe aan. Het liefst met een uitloop naar buiten voor voldoende beweegruimte.
- Zorg voor een schone, goed bereikbare watervoorziening
- Installeer ventilatie- en of andere verkoelingssystemen juist ook ter hoogte van de droge koeien en de afkalfstal.
- Mest strohokken of potstallen vaker uit in de zomer.
- Houdt de voeropname op peil met een smakelijk en iedere dag vers gevoerd rantsoen.
