Koeien liggen het liefst minimaal twaalf uur per dag. Verdeeld over gemiddeld elf sessies. Vooral tijdens het opstaan en gaan liggen (ook elf keer), kunnen koeien belemmeringen ervaren. Het gevolg is dat ze korter zullen liggen.
Het aantal uren dat een koe ligt, is van grote invloed op de klauwgezondheid en het welzijn, maar heeft ook effect op de melkproductie. In figuur 1 is te zien dat koeien die langer liggen, meer melk produceren. Voldoende comfortabele ligboxen is een voorwaarde voor een gezonde, duurzame en productieve veestapel.
Figuur 1. De relatie tussen ligtijd en melkproductie (bron: Grant 2007)
Hoe zorg ik dat mijn koeien langer liggen?
Tip 1: Genoeg ruimte
- Een volwassen koe is zo’n 2.40m lang. Ze beweegt al liggend naar voren om te gaan staan. Daar is een ruimte van minimaal 3 meter voor nodig.
- Doordat ze haar poten onder haar lichaam legt en zich laat vallen, verschuift ze opzij. De zijdelingse ruimte die daar op het breedste punt voor nodig is is minimaal 1.15m
- Om de juiste maat voor de ligbox te bepalen kun je het beste uitgaan van de 25% grootste dieren.
- Rang lagere koeien zullen alleen tegenover de bazinnen van de koppel gaan liggen, als de kopruimte ruim genoeg is.
Tip 2: Een droog, zacht en koel ligbed
- Koeien hebben (onafhankelijk van de boxbedekking) een sterke voorkeur voor droog liggen.
- Het bijhouden van de boxen is belangrijker dan de keuze voor het strooisel.
- Koeien liggen ruim een uur minder in niet goed gevulde diepstrooiselboxen in vergelijking tot wel goed gevulde en aangeharkte boxen.
- Vanwege het totale lichaamsgewicht komt er enorme druk op de poten als de koe zichzelf optilt om te gaan staan. Een zachte bodem verdeeld die druk beter over de klauwen en gewrichten.
- Als koeien zichzelf in de box laten ploffen, bereiken ze een snelheid van 2,2m per seconde. Een flinke klap als je op een harde ondergrond of op de boxafscheidingen landt.
- In boxen met matrassen werkt zaagsel als schuurpapier.
- Warm liggen is niet fijn. Een goede ventilatie in de zomermaanden kan een heel verschil maken.
Tip 3: Kijk in de stal
Wil je weten wat jouw koeien van de ligboxen vinden? Kijk dan twee tot drie uur na het voeren eens in de stal.
- Hoeveel ligboxen worden er bezet gehouden? En in hoeveel daarvan liggen koeien er daadwerkelijk correct in? Hoeveel half in de box staande koeien zie je?
- Hoe lang duurt het tussen het met vier poten betreden van een ligbox en het gaan liggen? (Max 60 sec)
- Hoeveel boxen zijn er nat of vuil? (Max één op twintig)
- Er horen nauwelijks tot geen blank geschuurde plekken op de ligboxafscheidingen en schoftboom voor te komen
Wat zijn de adviezen voor de bedekking in kalverboxen?
