In de zomer komen de meeste gevallen van ernstige uierontsteking voor. Waarom is het risico op een dodelijke mastitis juist in de zomer zo hoog, en welke maatregelen kunt u nemen om dit te voorkomen?
De meeste uierontsteking in de zomer wordt veroorzaakt door Streptococcus Uberis en Escherichia coli (E.coli). Beide zijn omgevingsgebonden bacteriën die via het slotgat binnen komen. Onder vochtige en warme omstandigheden verdubbelt het aantal bacteriën iedere 20 minuten. Hierdoor stijgt de infectiedruk sneller in de zomer. Daarnaast vermindert hittestress de weerstand van uw koeien door verminderde voeropname en verhoogde lichaamstemperatuur.
Verse koeien zijn gevoelig voor E.coli
De E.coli bacterie slaat toe als de weerstand van de koe daalt, zoals kort na het afkalven of bij hitte stress in de zomer (figuur 1). Het typische beeld is een snel en heftig verloop. Naast afwijkende melk en uier stoppen deze koeien met vreten, komen niet meer overeind, hebben diepliggende ogen, en kunnen zelfs snel sterven. Koeien die de uierontsteking wél overleven komen vaak niet meer op productie.
Figuur 1. Percentage E.coli infecties in het uier per seizoen. Zhang et al. 2016.
Ook Uberis ligt op de loer in de zomer
E.coli mastitis komt vooral voor bij koeien met een slechte weerstand zoals verse koeien. Daarentegen lijkt Strep. Uberis gecorreleerd aan de infectie druk vanuit de omgeving. De bacterie wordt gevonden in mest en grond en veroorzaakt de meeste uierontsteking in de zomer op bedrijven met weidegang.
Figuur 2. Gevallen van mastitis veroorzaakt door Strep. Uberis. Naar figuur van Olde Riekerink et al., 2007.
Extra hygiëne maatregelen
Omdat de belangrijkste verwekkers van mastitis in de zomer omgevingsgebonden bacteriën zijn is de belangrijkste preventie extra hygiëne. Enkele tips:
- Vaker instrooien en uitkrabben van ligboxen.
- Gebruik een drogend instrooimiddel in de boxen (zoals landbouwkalk).
- Gebruik een dipmiddel op jodiumbasis.
- Laat de koeien na het melken ongeveer 30 minuten vast te laten staan zodat de slotgaten kunnen sluiten.
Weerstand verhogen:
- Houd de voeropname op peil door de stal te koelen en een fris, vers en smakelijk rantsoen aan het voerhek te verstrekken.
- Bied voldoende drinkwater aan.
- Houd verse koeien op warme dagen binnen.
- In de weerstandsplusmineralen van Fuite zit naast andere weerstandsverhogende elementen extra vitamine E en Selenium ter verbetering van de activiteit van witte bloedcellen tegen mastitis verwekkers.
Overleg met uw verkoopadviseur hoe u de weerstand van uw koeien het beste kunt verbeteren.
