Coccidose wordt veroorzaakt door een parasitaire infectie van de darm. Diarree is het voornaamste verschijnsel en groeivertraging veroorzaakt de grootste schade. Op bedrijven die te maken hebben met coccidiose, kan het lastig zijn hier weer van af te komen. Een preventieve aanpak geeft meer werkplezier, maar draagt ook bij aan een hogere vaarzenproductie en levensduur.
Schade door diarree en groeivertraging
Negentig procent van de coccidiose-gevallen treedt op voordat kalveren een half jaar oud zijn. De meeste klachten zien we rond spenen wanneer de kalveren zo’n twee tot drie maanden oud zijn. In veel gevallen is diarree het belangrijkste verschijnsel. De kalveren doen het daarnaast minder goed. Ze zijn minder actief, nemen minder voer op en de vacht is ruw en dof. De belangrijkste schade wordt veroorzaakt door de groeivertraging die optreedt. Uit onderzoek blijkt dat een coccidiose infectie er voor kan zorgen dat de groei achterblijft zonder dat er diarree of andere klachten worden gezien. Coccidose leidt indirect tot een hogere ALVA en een lagere productie als vaars.
Weerstand en infectiedruk moeten in balans zijn
Op ieder rundveebedrijf zijn coccidien en hun eitjes (oocysten) aanwezig. Alle kalveren komen er tijdens de opfok een keer mee in aanraking. Hierdoor vindt er weerstandsopbouw plaats. Dat is ook wenselijk. Problemen ontstaan pas wanneer de weerstand niet hoog genoeg is voor de infectiedruk die er in een stal heerst. Wanneer er bijvoorbeeld al dieren zijn met coccidiose, is de kans op besmetting van nieuwe dieren groot. Er is dan slechts en klein dipje in de weerstand nodig om er voor te zorgen dat andere kalveren coccidiose krijgen. Wanneer kalveren onvoldoende weerstand hebben vanwege ziekte, stress of onvoldoende goede kwaliteit voer, dan kan coccidiose ook ontstaan bij een milde of lage infectiedruk. De periode vlak na het spenen is vanwege de speendip die veel kalveren ervaren, de voornaamste risicoperiode.
Aanpak van coccidiose als bedrijfsprobleem
Om coccidiose op het bedrijf definitief kwijt te raken, zullen extra hygiënemaatregelen moeten worden genomen. Oocysten hebben een dikke wand en overleven gemakkelijk maandenlang in het strooisel, water, voer, mest of op hokafscheidingen. Om het aantal besmettelijke oocysten te verlagen zijn dan ook speciale reinigingsmiddelen nodig.
Daarnaast zullen alle kalveren in een bepaald hok of afdeling moeten worden behandeld met een coccidiostaticum. De moeilijkheid zit hem in het bepalen van het juiste behandelmoment. Behandeling moet worden gezien als preventieve maatregel voor het ontstaan van klachten en nieuwe gevallen en niet als genezende therapie van reeds aangetaste dieren. Zowel te vroeg als te laat behandelen is weinig effectief.
Onze tips ter preventie
Een probleemloze opfok waarbij kalveren maximaal kunnen groeien, komt ten goede aan de productie en levensduur van de toekomstige melkveestapel. Uiteraard werkt het ook veel plezieriger en efficiënter wanneer er geen behandelingen of extra reinigingsmaatregelen hoeven te worden toegepast.
Coccidose is een aandoening die alleen optreedt, wanneer de infectiedruk en weerstand niet in balans zijn. De eerste weken na het spenen krijgen veel kalveren te maken met de zogenaamde speendip. Door kalveren in deze periode van voldoende energie te voorzien, kan de dip worden verkleind en blijft de weerstand ook beter op peil. Wanneer je je op zowel het laag houden van de infectiedruk als op het hoog houden van de weerstand richt, zul je goed in staat zijn om coccidiose buiten de deur te houden. (zie tabel 1)
Onze adviseurs helpen u daar graag bij.
