De lichaamsconditie van uw droogstaande koeien is van invloed op zowel de gezondheid als de productie in de komende lactatie. Onderstaande figuur laat zien dat koeien met een te hoge of te lage conditie in de aanstaande lactatie minder melk zullen geven.
Figuur 1 Relatie Lichaamsconditie (op dag -21) en melkgift (dag 1-28) Bron Casaro et al, 2024, J. Dairy Sci 107:4381-4393
Minder melk bij een te lage BCS
Koeien in de droogstand met een conditiescore van 3 of lager, geven dagelijks 2,5 liter minder melk in vergelijking tot koeien met een optimale conditiescore. (Figuur 1) Dit, ondanks een hogere voeropname. (figuur 2.) Deze koeien missen lichaamsreserves om maximaal te kunnen produceren.
Meer gezondheidsproblemen bij een te hoge BCS
Koeien met een conditiescore van 4 of hoger, vreten zowel voor als na afkalven te weinig. Hierdoor blijft de droge stof-opname achter. (Grijze lijn in afbeelding 2) Deze koeien blijven minder achter in productie, maar de negatieve energiebalans is bij deze koeien doorgaans veel ernstiger. De leverfunctie en energiestofwisseling, als ook de vruchtbaarheid en klauwgezondheid staan bij deze koeien het meest onder druk.
Droogzetten en afkalven met een conditie van 3,5
De optimale lichaamsconditie voor een droogstaande koe bedraagt 3,5. (Op een schaal van 1-5 volgens het BCS-systeem). Koeien in de juiste conditie ervaren de minste gezondheidsproblemen en produceren maximaal melk. Zet koeien daarom met de gewenste conditie droog en voer gedurende de droogstand zodanig, dat de droge stofopname van begin tot eind maximaal is, zonder dat de dieren in conditie toe- of afnemen.
Figuur 2 Droge stof-opname rond afkalven. (“mod” is de gewenste conditie) Bron Casaro et al, 2024, J. Dairy Sci 107:4381-4393
Vetmobilisatie belastend voor de lever
De droge stof-opname neemt de eerste weken van de lactatie geleidelijk toe (figuur 2). In de eerste weken is de energiebehoefte groter dan de energieopname. Hierdoor zal vet van de rug worden gemobiliseerd. Echter een te groot conditieverval moet worden voorkomen. Te veel vetafbraak is belastend voor de lever en daarom aanleiding voor diverse gezondheidsproblemen. Het zijn de koeien met een te ruime afkalfconditie, die vaak ook het meeste conditieverlies laten zien. Koeien die meer dan 1 punt in conditiescore achteruit gaan, worden gemiddeld later tochtig en hebben meer inseminaties nodig om drachtig te worden.
Figuur 3 We kunnen de lichaamsconditie en het verloop voor een groot deel beïnvloeden met de keuzes die we maken.
Zo kun je bijsturen
Of een koe met de juiste conditie afkalft, wordt grotendeels tijdens de voorgaande lactatie al bepaald. (Afbeelding 3) Het afkalven is ook weer het begin van een nieuwe lactatie en daarmee een nieuwe kans om de koe in de juiste conditie droog te zetten. De volgende tips helpen daar bij:
- Zorg voor een smakelijk en energierijk opstart-rantsoen
- Kies een moment van insemineren, passend bij de lichaamsconditie en productie
- Controleer de krachtvoerinstellingen en lichaamsconditie ook in de tweede helft van de lactatie
- Houd een droogstandslengte van zes weken aan voor koeien en acht weken voor vaarzen.
- Voer een smakelijk, constant en goed uitgebalanceerd droogstandsrantsoen
- Zorg voor maximale droge stof-opname tijdens de far off én de close up fase
Onze melkvee-adviseurs helpen u graag om met bovenstaande tips aan de slag te gaan. Neem contact op voor het plannen van een afspraak of raadpleeg uw vertegenwoordiger.
