De melkperiode van het kalf is een zeer belangrijke ontwikkelingsfase in het leven van de koe. Gedurende de eerste levensweken wordt de basis gelegd voor zowel de immuunontwikkeling (“weerstand”) als ook het productieve potentieel later. Waar de afgelopen dertig jaar de focus vooral heeft gelegen op pensontwikkeling, het voorkomen van kalversterfte en tijdig kunnen spenen, zien we een verschuiving plaatsvinden naar later spenen en maximaal melk voeren. Een hogere groei als kalf leidt tot een hogere productie als vaars. Het voerniveau vóór spenen is daarnaast direct van invloed op de gezondheid en de prestaties direct na spenen. Hoe dat zit, leest u hier.
Goed voeren
Kalveren zijn beter bestand tegen een luchtweginfectie na het spenen, wanneer ze voldoende melk hebben gekregen tijdens de melkperiode. In de onderstaande tabel zijn de belangrijkste resultaten van een onderzoek waar dat wordt aangetoond samengevat. Er zijn twee groepen gelijkwaardige Holstein kalveren op twee verschillende niveaus gevoerd. De kalveren zijn van dag 54 tot dag 70 geleidelijk gespeend. Op dag 81 zijn ze vervolgens geïnfecteerd met het IBR-virus, waarna ze drie dagen later daar een Mannheimia heamolytica infectie bij kregen. (In de praktijk zien we vaak dat virale luchtweginfecties worden gevolgd door een secundaire bacteriële infectie.)
Tabel 1. Vergelijking tussen luchtweginfecties bij kalveren na het spenen, na verschillende voerniveau ’s in de melkperiode. Een samenvatting van de uitkomsten uit het onderzoek van Sharon et al 2019.
Meer melk, minder uitval
De kalveren die onvoldoende melk gevoerd hadden gekregen, lieten een duidelijk andere immuunreactie zien. Ook stierven er vier van de vijftien kalveren uit de groep van weinig melk ten gevolge van de luchtweginfectie, terwijl er in de andere groep geen kalveren stierven of geëuthanaseerd hoefden te worden. (tabel 1)
Verminderd effect van vaccinaties
Ook werd gezien dat het effect van vaccinatie bij de voldoende gevoerde kalveren beter was dan bij kalveren die op een lager niveau waren gevoerd. De hoeveelheid antistoffen in het bloed was bij de eerste groep hoger.
Het is nog niet helemaal duidelijk waar het verschil in immuniteit precies door wordt veroorzaakt. Mogelijk dat een verschillende omvang en ontwikkeling van belangrijke organen zoals de lever en de thymus hier mee te maken heeft.
Een melkdrinker is nog geen herkauwer
Gezonde kalveren die goed groeien doen het dus niet alleen op dat moment, maar ook later beter. Investeren in de relatief korte melkperiode kan een hoop werk en uitval voorkomen. Zoals ook uit het hierboven aangehaalde onderzoek blijkt (tabel 1), verteren en groeien jonge kalveren efficiënter door het verteren van energie en eiwit uit melk. Dit is logisch en komt doordat het verteringsstelsel dat van een melkdrinker is en nog niet van een herkauwer. Voldoende en lang genoeg melk voeren van goede kwaliteit wordt daarom ook op steeds meer bedrijven geadviseerd en gedaan. Als vuistregel kan 1 kilo poeder per dier per dag worden aangehouden. Vast voer aanbieden tijdens de melkperiode is daarnaast zeker goed om te doen. Echter de opname hier van is laag en kan niet worden meegerekend als vervanging van energie uit melk.
Is meer dan altijd beter?
Veel problemen bij kalveren zijn terug te herleiden naar een te laag voerniveau vanaf de geboorte. Echter is overvoeren ook mogelijk en ook niet zonder gevolgen. Een te hoge concentratie melkpoeder bijvoorbeeld, kan leiden tot verteringsproblemen waardoor de voeropname en gezondheid in het geding komen. De eigenschappen van het melkpoeder en de combinatie met het voersysteem bepalen per situatie waar het optimum ligt.
Onze kalverspecialisten denken graag met u mee. Gebrs Fuite heeft verschillende melkpoeders ontwikkeld, om aan te sluiten bij de verschillende voersystemen en wensen van u als veehouder. Onze jongveespecialisten houden zich dagelijks bezig met het ijken van drinkautomaten, maar kunnen ook eens meekijken wanneer de melk wordt aanmaakt. Weet u de hoeveelheid melkpoeder die u dagelijks aan uw kalveren voert? Klik hier voor het maken van een afspraak.
