Regelmatig zien we op de mpr een kruisje staan onder ‘ketose’. We zijn gewend om deze koeien te behandelen met behulp van extra energie in de vorm van een pil, drank of infuus. Nieuwe inzichten leren ons dat niet iedere koe met ketose onze hulp nodig heeft. Ketose is immers ook geen ziekte maar een fysiologische reactie, welke net zo goed ook bij mensen voorkomt.

Twee oorzaken voor ketose

Beide koeien in onderstaande tabel hebben exact een zelfde kruisje op de attentielijst bij ketose, maar gedragen zich in de stal totaal verschillend. Koe 2 heeft wel extra ondersteuning nodig, terwijl koe 1 alleen en vooral applaus verdient.

Tabel 1 Gegevens zijn overgenomen uit een presentatie van Professor Lance Baumgard, Iowa State University.

Immuunactivatie leidt tot verminderde voeropname

Koe 1 is volledig gezond en geeft veel melk. Ze komt vanwege de goede voeropname zelf door de negatieve energiebalans-periode heen. De ketose is tijdelijk en verdwijnt zodra de voeropname het juiste niveau weer heeft bereikt. Een smakelijk rantsoen met voldoende glucogene nutriënten is daarbij wel een voorwaarde.

Het afweersysteem van koe 2 is hard aan het werk. De opgenomen energie gaat daardoor niet naar de melkproductie, maar naar het immuunapparaat. Rondom afkalven zijn (vooral vette) koeien het vatbaarst voor aandoeningen aan de uier, de baarmoeder en het maagdarmkanaal. Immuun-activatie kost de koe heel veel energie (glucose) en leidt daarnaast ook nog eens tot verminderde voeropname. Dit soort ketose-koeien komt  daarom niet zonder hulp door de negatieve energiebalans heen en kan de nodige ondersteuning gebruiken.

Het is goed om middels aanvullend onderzoek de gezondheid van de koeien te monitoren. Maar vergeet niet om ook naar de koeien in de stal te blijven kijken. Je doet jezelf en de koeien te kort als je iedere ketose-koe als een zieke koe beschouwt. Bovenstaande tabel kan helpen bij het onderscheid tussen de ene en de andere koe met ketose.