Al bij een omgevingstemperatuur boven de 20°C heeft een melkkoe last van hittestress. In Nederland waren in 2018  maar liefst 123 hittestress dagen. De gevolgen hiervan worden vaak onderschat. 

Door hogere productie en voeropname produceert de koe anno 2019 aanzienlijk meer warmte dan 50 jaar geleden. Op warme dagen boven de 20°C leidt dit zelfs op stal tot hitte stress bij de koe.

Figuur 1. Aantal dagen hittestress. Weerstations: Noord = Leeuwarden, Midden = Twenthe, Zuid = Volkel.

Om haar warmte kwijt te raken gaat de koe sneller ademen, meer staan, meer drinken en minder ruwvoer vreten. Dit kan leiden tot een afname in de droge stof opname (met name minder ruwvoer), een afname in melkproductie tot 12% (inclusief  daling van de gehalten), maar ook verminderde vruchtbaarheid en klauwproblemen. De totale kosten van hitte stress op een bedrijf met 100 melkkoeien worden door Wageningen Livestock Research geraamd op € 3.000,- tot bijna € 6000,- per jaar.

Wat kunt u doen om hitte stress te voorkomen?

• Zorg voor een comfortabel stalklimaat door voldoende ventilatie, isolatie van het dak en eventueel mogelijkheid tot koelen met behulp van sprinkler
• Dieren natmaken (sprinkler/vernevelaar) ENKEL icm goede luchtverplaatsing
• Weid de melkkoeien enkel ’s nachts of bied koeien keuzevrijheid om binnen te blijven en bied schaduwplekken aan in de weide
• Zorg voor voldoende fris en schoon drinkwater
• Verhoog de smakelijkheid van het rantsoen:
  • Beperk broei door vaker kleinere porties te voeren of voeg zuur toe aan het mengsel
  • Voer de beste kwaliteit ruwvoer om de daling in opname te beperken
• Overleg met uw verkoopadviseur over de benodigde aanpassing van uw rantsoen

Melk is voor 88% water, een koe bestaat voor 2/3^de uit water en voor elke liter melk productie moet zij 4 liter water drinken. Water is belangrijk voor de koe! Zó zorgt u dat uw koeien voldoende drinken!

Als voeradviseur zijn wij dagelijks met voer bezig, maar over water hebben we het een stuk minder. Toch vreet een koe ‘maar’ tot 25 kg DS aan voer, terwijl ze tot wel 200 liter water drinkt op een dag. Heeft de koe last van bijvoorbeeld hittestress, koorts of pensverzuring? Dan is de waterbehoefte nog groter.

Te lage water opname beperkt de melkproductie.

Zowel de water kwaliteit als de wateropname spelen een rol. Dat blijkt uit een studie van Penn State Universiteit op  174 bedrijven (zie figuur 1): koeien die kwalitatief goed water dronken gaven 2,7 kg melk per dag méér dan wanneer er minstens één parameter niet goed was. Slechte waterkwaliteit kan ook leiden tot klauwproblemen, diarree en verhoogd celgetal. Onbeperkt goed water verstrekken uit schone waterbakken en leidingen is dus zeer waardevol.

Door een goede watervoorziening zorgt u dat uw koeien goed drinken. Beantwoord u één van de volgende vragen met ‘nee’? Dan kunt u daar mogelijk wat verbeteren aan uw watervoorziening!

• Is er 7 cm drinkbak beschikbaar per koe?
• Is er elke 20 meter van de stal 1 drinkpunt?
• Zijn er minimaal 2 drinkpunten per groep? Ook bij de droge koeien?
• Is het water in de bakken schoon en fris?
• Is ook het drinkwater in de wei schoon en fris?
• Kan in de wei minimaal 10% van de koeien tegelijk drinken, zonder ver te lopen?

Toch wel. Vorig jaar waren 133 hittestress dagen in midden Nederland! Zó beperkt u gevolgen.

Een geit kan al vanaf 20°C last hebben van hittestress. Hoe hoger de temperatuur en luchtvochtigheid, hoe moeilijker de geit haar warmte kwijt kan en hoe groter de hittestress is. Om haar warmte kwijt te raken gaat de geit sneller ademen, hijgen, meer staan, meer drinken en minder ruwvoer eten.

Dit kan leiden tot minder voer opname, tot 12% minder melkproductie en lagere gehalten. Vruchtbaarheids-en klauwproblemen kunnen ook ontstaan door hittestress. Het verraderlijke is echter dat deze zichzelf vaak pas 2 tot 3 maanden na de warmte presenteren.

Wat kunt u doen om de gevolgen van hittestress te beperken?

• Zorg voor een comfortabel stalklimaat door:
  • voldoende ventilatie
  • isolatie van het dak en eventueel mogelijkheid
  • koelen m.b.v. een vernevelaar, maar enkel in combinatie met ruime ventilatie!
• Zorg voor voldoende fris en schoon drinkwater
• Verhoog de smakelijkheid van het rantsoen:
  • Beperk broei door vaker kleinere porties te voeren of voeg zuur toe aan het mengsel
  • Voer de beste kwaliteit ruwvoer om de daling in opname te beperken
• Biedt natriumbicarbonaat aan door het rantsoen of voor vrije opname. Dit is goed voor de pens, wateropname en vult de natrium behoefte aan.

Grotere tomen, minder uitval in de zoogperiode, lagere kopergehaltes in varkensvoerders; veel goede biggen grootbrengen is meer dan ooit een heldendaad.

In de kraamstal is het daarom belangrijker dan ooit: ‘het rondje moet kloppen”: voeropname, een goede zijligging en smeuïge mest van de zeug, (lig)gedrag van de biggen met volle buikjes.

Fuite kan u daarmee helpen. Met ons uitgebalanceerde zeugenvoerassortiment zorgen wij voor een hoog aantal gezond afgeleverde biggen per zeug. 150 biggen per kraamhok per jaar is zelfs mogelijk. Dat is toch ook iets voor u?!

Wilt u meer weten? Vult het contactformulier hier in of neem contact op met één van onze specialisten.

Ook in 2018 is er door de geitenhouders die voeren van Gebrs. Fuite een mooi resultaat neergezet. Samen produceerden zij gemiddeld 1146 kg melk per geit met 86,7 kg vet en eiwit. Door de hitte viel de melkproductie wel 22 kg lager uit dan in 2017, toen er gemiddeld 1168 kg melk per dier werd gerealiseerd. Het melkvet en melkeiwit percentage bleef daarentegen van een hoog niveau (4.08 en 3.48)

Familie Kreuwel-Wissink-Luising behaalde met 1405 kg melk en 106 kg vet en eiwit per geit de hoogste melkproductie. Op het bedrijf worden de geiten, hun gezondheid en vreetgedrag iedere dag nauwlettend in de gaten gehouden. Door onder andere het voeren van VLOG maïsvlokken aan de hoogproductieve dieren kan er extra gestuurd worden in de voeding. Ook wordt de productie en voergift per pot nauwkeurig bijgehouden. Zo worden de geiten iedere dag opnieuw uitgedaagd om een topprestatie te leveren.

Gebrs. Fuite feliciteert familie Kreuwel – Wissink – Luising met deze topprestatie!

Net als ieder jaar ontvingen de bedrijven met een productie boven de 1200 kg melk per geit een tinnen wandbord met daarin hun mooie prestaties gegraveerd.

Het wordt steeds belangrijker om voldoende, kwalitatief goed eiwit van eigen land te halen. Een goede kwaliteit ruwvoer begint al bij het inkuilen. Vooral bij een natte snede – minder dan 35% DS – is toevoegen van een inkuilmiddel aan te raden. Dit zorgt voor een snelle pH daling. Door de snelle daling van de pH gaat minder eiwit verloren en krijgen boterzuurbacteriën  nauwelijks kans om zich te ontwikkelen.

Het aantal aanwezige melkzuurbacteriën in het gras is bij lagere temperaturen lager dan bij oplopende temperaturen. Dit geldt vooral bij lage nachttemperaturen. Bij koude nachttemperaturen en relatief lage temperaturen overdag het dus aan te raden om een inkuilmiddel te gebruiken.

Voorkom broei en schimmelvorming

Gecombineerde inkuilmiddelen  bevorderen naast de conservering ook de aanmaak van  azijnzuur en propionzuur. Hierdoor wordt broei- en schimmelvorming bij het uitkuilen voorkomen.

Wij adviseren om bij nattere kuilen altijd een inkuilmiddel te gebruiken. Gebrs. Fuite kan diverse inkuilmiddelen leveren. Onze melkveeadviseurs voorzien u graag van een passend advies.

Wanneer u uw koeien weidt, is het ook aan te raden uw jongvee te weiden. Hoe zorgt u ervoor dat uw jongvee ook bij weidegang goed groeit? 

Door het jongvee te laten weiden, leren zij het grazen. Daarnaast krijgen ze de kans om weerstand op te bouwen tegen maagdarmwormen en longworm. Wanneer deze weerstand pas opgebouwd wordt als melkgevende vaars, zal dat ten koste gaan van de melkproductie. Bij een heftige besmetting kan een behandeling noodzakelijk zijn met bijkomende wachttijd voor melk.

Voor goede groei van het kalf en uiteindelijk een goed ontwikkelde vaars, moet het kalf goed doorgroeien tijdens de weide periode. Hieronder vindt u enkele adviezen:

• Keuze van het perceel: Indien er para-TBC voorkomt op het bedrijf, kalveren onder het jaar bij voorkeur niet weiden op percelen waar het afgelopen jaar rundveemest op is aangewend.
• Voeding:
  • Start op tijd met bijvoeren! Uit najaarsgras haalt een kalf te weinig nutriënten voor goede groei. Ook bij bv. droogte is er al snel te weinig goed gras beschikbaar.
  • Verstrek dagelijks een jongveebrok aan de kalveren tot 1 jaar. Enkel gras is onvoldoende voor hen.
  • Verstrek jongvee ouder dan 1 jaar een mineralen aanvulling, zoals Liksteen Bruin, of likemmer Lacto-Fit. Enkel gras is níet voldoende!
• Water: zorg altijd voor voldoende, schoon drinkwater.

Als laatste tip, kunt u bij het opstallen door middel van bloedonderzoek controleren of er schade is door maagdarmwormen, en of behandelen dus zinvol is.

Een gemakkelijke en plezierige biggenproductie.

De laatste jaren neemt de worp grootte steeds verder toe. Het wordt daarmee ook steeds meer een uitdaging om een toom vitale, forse biggen af te leveren.

De basis hiervoor wordt al gelegd in de dekstal. Daarom bieden wij voor ieder moment van de dracht een passend voeder aan.  Wij doen geen concessies aan de kwaliteit van voer. Zo worden al onze binnenkomende grondstoffen geanalyseerd en onze granen geschoond. Het resultaat: gezonde zeugen met optimale prestaties.

Een hoogwaardige, constante voersamenstelling betaalt zich altijd terug in de stal zo stelt Klaas Bergsma, een van onze varkensspecialisten. Zeer hoogwaardige voeders zorgen voor en maximaal herstel van uw zeug en dus een optimale start van de nieuwe lactatie.

“We krijgen nu altijd krachtvoer met dezelfde samenstelling”. Aan het woord is melkveehouder Jan Steegink. Op Heerenbrink Holsteins staan koeien centraal. De aandacht voor de koeien komt voort uit de overtuiging dat de koeien het voor je moeten verdienen en dus optimaal verzorgd moeten worden. “Je moet je zoveel mogelijk laten adviseren door mensen die weten waar ze het over hebben.” Toen zijn we in contact gekomen met onafhankelijk voeradviseur Gerrit Kerssies.

“We voerden altijd van een grote coöperatie maar we hadden steeds het idee dat het niet lekker liep. Kerssies liet ons zien dat we bij elke levering brok een andere samenstelling in de silo’s kregen, ondanks dat we dezelfde broksoort bestelden”. De krachtvoeders worden nu afgenomen bij Gebrs. Fuite. “We krijgen nu altijd krachtvoer met dezelfde samenstelling, ongeacht de prijs van de grondstoffen. Ook komt er geen ureum meer in de brokken. Het blijkt dat de gemiddelde krachtvoerprijs nauwelijks is veranderd ten opzichte van de oude situatie, maar we melken nu ruim 5 kilo melk per koe per dag meer en de koeien zijn veel gezonder en doen het veel gemakkelijker.”

Afgelopen jaar was de familie Steegink zeer succesvol op de HHH-show met onder andere de algemeen kampioene roodbont. Lees meer op melkvee.nl. 

Méér melk verstrekken aan kalveren leidt tot hogere groei, betere ontwikkeling en hogere melkproductie van vaarzen. Nieuw inzicht is dat ook de darm van het kalf beter ontwikkeld is wanneer kalveren veel melk opnemen, zoals bij onbeperkt Prominend kunstmelk verstrekken. De darm wordt tot wel 2 meter langer. Daardoor zal het voer beter benut worden.

De dunne darm zorgt voor de opname van voedingsstoffen. Door een goede vertering komen er minder voedingsstoffen voor slechte bacteriën in de dikke darm. Zo krijgen zij minder kans om flink te groeien en kwaad te doen.

Zo zorgt meer melk verstrekken naast een hogere groei en betere ontwikkeling van het kalf ook voor een betere voer benutting en minder risico op diarree. Van al deze zaken profiteert het kalf nog de rest van haar leven.

Dus: hoge melkopname leidt tot:

• Langere darm van kalveren
• Hogere groeisnelheid kalveren
• Meer melkproductie van vaarzen
• Minder risico op voedingsdiarree

Bent u benieuwd hoe ú een hogere groei en melkproductie van uw vaarzen kunt realiseren? Onze jongvee specialisten helpen u graag!

Gebaseerd op presentatie van Christian Koch, Hofgut Neumühle, tijdens International Dairy Nutrition Symposium 2019. Studie was uitgevoerd met kalveren die beperkt (6 liter per dag) of onbeperkt (opname tot ca. 12 liter per dag)  kunstmelk kregen.