Februari was zeer zacht en nat waardoor laat mest kon worden uitgereden. In maart was het zeer droog en zonnig waardoor volop bemest kon worden en de grasgroei goed op gang kwam. Met een gemiddelde temperatuur van 9,3 °C tegen 9,8 °C normaal was april vrij koel. Het koele en ook natte karakter van de maand kwam vooral voor rekening van de eerste tien dagen, de rest van de maand was droog en zonnig bij temperaturen rond of iets boven normaal. In de laatste week van april werd in het zuiden dan ook al volop ingekuild.

De maand mei begon met rustig weer en temperaturen onder het langjarig gemiddelde. Vooral ’s nachts koelde het nog flink af. In de rest van het land kon de eerste snede in de eerste helft van mei onder prima omstandigheden worden in gekuild.

Tabel 1: Voederwaarde eerste snede graskuil van de afgelopen jaren.

Eerste snede over algemeen tijdig gemaaid. Wat merk ik hier van?

Het zonnige en droge weer van de tweede helft van april en begin mei heeft er toe geleid dat de eerste snede overal op tijd gemaaid kon worden. Het gevolg is dat de gemiddelde verteerbaarheid en VEM zeer hoog zijn en het RC-gehalte laag. Door het zonnige weer in combinatie met koude nachten is het gemiddelde suikergehalte erg hoog. Door het droge weer is het RE-gehalte laag.

Optimaal resultaat behalen met eerste snede graskuil

Van deze kuilen zal goed gemolken kunnen worden met een hoge eiwitbenutting/laag ureumgehalte. Met name wanneer veel van de eerste snede kuil wordt gevoerd, zal opgepast moeten worden voor pensverzuring en dunne mest. Overleg met uw adviseur hoe deze kuil het beste ingepast kan worden in uw rantsoen voor een maximale benutting en melkproductie.

Varkenshouden zijn in deze roerige tijden genoodzaakt om goede focus te houden op de gerealiseerde kostprijs van de geproduceerde biggen.

Daarnaast is het zeker zo belangrijk dat de biggen gezond zijn en goed presteren bij de vleesvarkenshouder. Hij wil immers biggen waarvan hij de genetische potentie kan benutten. Kwaliteit zoekt elkaar op en versterkt afzetrelaties wat meer zekerheid geeft.

Unieke toepassing: Ferment op de droogvoerkorrel

Wij hebben een Fuite Fermentatie mix ontwikkeld die het mogelijk maakt om fermentatie mix aan te brengen op de droogvoerkorrel. Inmiddels is onze fermentatie mix aanpak op biggenvoer een beproefde biggenopfok strategie geworden.

Het ferment melkzuur ondersteunt de nog beperkte verteringscapaciteit van het pas gespeende big wat resulteert in gezondere biggen en een efficiëntere benutting van het voer. De basis voor het produceren van kwaliteit biggen met een lage kostprijs. Dit concept is gemakkelijk toepasbaar voor medewerkers waardoor zij efficiënt kunnen werken binnen de beschikbare werktijden.

Haal meer uit uw biggenopfok en kies voor Fuite biggenvoer met Ferment mix.

Een goede start van zeug en big begint met een probleemloze bevalling. De voorbereiding daarop begint al ruim voor de geboorte. Om de omschakeling (transitie) probleemloos te laten verlopen is een goede aansluiting van het voer vóór en ná het werpen cruciaal.

De samenstelling van dracht voeders en lactatie voeders is wezenlijk verschillend. Enkele verschillen zijn:

Zoals te zien is in figuur 1 is de samenstelling van lacto voer t.o.v. dracht voer wezenlijk anders. Belangrijk dus om tijdig en op de juiste manier te schakelen van dracht naar lacto voer.

Te laat schakelen kost toomgroei

Zeugen verbruiken – net als andere zoogdieren-  aan het begin van de lactatie meer energie dan ze op kunnen vreten. Een hoogwaardige lacto brok is daarom noodzakelijk. Om er voor te zorgen dat deze periode van energie tekort zo kort mogelijk duurt enkele tips:

• Pas de voerhoeveelheid hoeveelheid tijdig aan
• Kies een hoogwaardige brok met veel glucogene energie.
• Bepaal wat het beste moment is op uw bedrijf om te schakelen van dracht naar lacto voer.
• Gebruik Topheat om het werpproces te ondersteunen.
• Voer behandelingen tijdig en correct uit
• Zorg voor een ideaal (micro-)klimaat voor zeug en big
• Zorg dat water en (bij)voer van goede kwaliteit ruimschoots beschikbaar zijn.
• Het goed bijvoeren van zogende biggen begint in een vroeg stadium. Verstrek meerdere malen per dag kleine porties vers voer.
• Hoogwaardige producten voor zogende biggen vind u in ons Pigger assortiment.

De specialisten van de Gebroeders Fuite vertellen u graag meer over de Fuite-aanpak op uw varkensbedrijf. Dat is terug te zien in zware en gezonde biggen.

Melk is voor 88% water en een geit bestaat voor 2/3^de uit water. Water is belangrijk voor de geit! Zó zorgt u dat uw geiten voldoende drinken!

Als voeradviseurs zijn wij dagelijks met voer bezig maar over water hebben we het een stuk minder. Toch vreet een geit ‘maar’ zo’n 2,5 kg DS aan voer, terwijl ze 10 tot 20  liter water drinkt op een dag. De basis behoefte is ca. 9 liter water per dag plus 1,9 liter per liter melk die zij produceert. Heeft de geit last van bijvoorbeeld hittestress, koorts of pensverzuring? Dan is de waterbehoefte nog groter.

Wat zijn de nadelige gevolgen van te weinig drinken?

Te weinig water opname beperkt de melkproductie. Ook het aanbieden van een slechte kwaliteit water kan de productie tot wel 10% remmen. Dat blijkt uit een studie van Penn State Universiteit onder 174 bedrijven. Daarnaast kan slechte waterkwaliteit leiden tot klauwproblemen, diarree en blauwuiers. Goed water gebruiken en zorgen voor schone waterbakken en leidingen is dus belangrijk.

Tips wat betreft de watervoorziening:

• Maak dagelijks alle drinkbakken schoon
• Zijn er voldoende waterbakken in de stal, en hangen deze op plekken waar de geit op haar gemak is?
• Controleer regelmatig of de doorloopsnelheid van het water snel genoeg is. Stroomt er te weinig water doorheen? Leidingen kunnen dichtslibben, in dat geval zal op de juiste manier reinigen helpen.

Gebrs. Fuite is zeer verontwaardigd over de aangekondigde plannen van de regering om stikstofemissie vanuit de veehouderij in Nederland te reduceren en de manier waarop de regering in dezen handelt. De gepresenteerde plannen hebben ingrijpende gevolgen voor de veehouderij en leiden daardoor tot grote langdurige onzekerheid bij veehouders en hun gezinnen. Zonder enig perspectief, worden rigoureuze reductie doelen gesteld. Dit is een onacceptabele manier van handelen!

Gebrs. Fuite roept daarom alle boeren en burgers op hun stem te laten horen. Daarnaast wordt een dringend beroep gedaan op onze regering om met spoed met reële en concrete plannen te komen die veehouders perspectief bieden.

Gebrs. Fuite steunt alle boeren en burgers bij alle acties die als doel hebben duidelijk te maken dat de huidige manier van handelen van de Nederlandse regering onacceptabel is en dat de gepresenteerde plannen van tafel moeten! Samen staan we sterk!

Het verstrekken van voldoende goede biest is de eerste en belangrijkste voorwaarde voor een gezonde start van uw jongvee. De regel ‘veel, vlug en vaak’ is algemeen bekend. Maar wist u dat ook als u 4 liter biest met een hoge brix-waarde binnen 6 uur na geboorte aan het kalf geeft, deze biest toch niet goed genoeg kan zijn? Wanneer biest niet hygiënisch is opgevangen, bewaard of verstrekt, is dit van grote invloed op de uiteindelijke hoeveelheid antistoffen die het kalf op neemt. Lees hier hoe een hoog kiemgetal de werking van biest teniet doet.

Minder antistoffen bij hoog kiemgetal

Biestkwaliteit kan in de praktijk gemeten worden met een refractometer. Met behulp van de brix-waarde weet u of er voldoende antistoffen in de biest zitten.

Biest of melk met een hoog kiemgetal bevat te veel bacteriën. Deze moet het kalf onschadelijk maken. De antistoffen in de biest helpen het kalf daarbij. Echter, als antistoffen al in de melk samenklonteren met bacteriën om die onschadelijk te maken, zijn de antistoffen niet meer beschikbaar voor het kalf zelf. De aanwezigheid van bacteriën, verlaagt dus de hoeveelheid antistoffen die het kalf op kan nemen in het bloed.

In biest (of melk) die buiten de koelkast wordt bewaar, verdubbeld iedere 20 minuten het aantal bacteriën.

Geef schone biest

Om deze reden is het heel belangrijk om hygiënisch te werken bij het uitmelken en opslaan van biest. 5 Tips om biestkwaliteit te waarborgen:

1. Let bij uitmelken op vervuiling vanaf de koe (speen, uier, vacht)
2. Gebruik alleen goed gereinigd materiaal. Emmers, gardes, maatbekers, de sonde, fles of speenemmer moet schoon en droog zijn.
3. Bewaar biest in de koelkast of plaats het direct in de vriezer
4. Bewaar biest afgesloten. Vliegen voegen ook veel bacteriën toe.
5. Neem de minimelker ook mee in het onderhoud.

Bij aanhoudende problemen of aanvullende vragen kunt u terecht bij onze jongveespecialisten van het Prominend team.

De afweging om wel of niet te weiden is afhankelijk van diverse factoren. Voor vragen rondom gras en weiden hebben we weidecoaches binnen ons melkvee team. Tijd voor een kennismaking met weidecoach Auke.

Een goed begin is het halve werk zegt men wel eens. Hoe was de start van het weideseizoen?

Het voorjaar was in periodes vrij koud. Hierdoor kwam de grasgroei met horten en stoten op gang. De hergroei van het gras bij de vroege weiders viel daarom ook niet mee. Er moest op tijd geschakeld worden door meer hectares aan te bieden of op stal meer bij te voeren. Waar dit niet is gebeurd waren de weiden te kaal en duurde het lang voordat er weer een weidesnede stond.

Had alleen de temperatuur invloed?

De vele droge periodes zorgen ervoor dat de smakelijkheid van het gras prima is. Vanaf begin juni, gaat het weiden weer wat moeilijker. Het in de bloei geschoten gras werd harder en de kwaliteit liep terug. Na het uitmaaien van de percelen is er op veel plaatsen te weinig water gevallen voor een mooie hergroei.

Welke oplossing raad je aan nu het al langere tijd (vrij) droog is?

Het advies is nu om de koeien in grotere percelen te weiden en het niet helemaal kaal op te laten vreten. Voer ze dus op stal goed bij en beperk de uren weidegang om genoeg grasaanbod te houden. Stuur als het nodig is bij met meer eiwit op stal, het eiwit in het gras valt niet mee en zal pas weer gaan stijgen bij meer regen. Uit vers gras monsters blijkt dat het RE in vers gras momenteel tussen de 170-180RE zit. De hergroei van het gras zit tussen de 40-50 kg DS per ha per dag. Het zal voorlopig dus nog wel een uitdaging blijven om veel vers gras in de koeien te krijgen.

De laatste jaren passen steeds meer veehouders Nieuw Nederlands Weiden toe. Past dat dit seizoen?

Melkveehouders die weiden volgens het principe ‘nieuw Nederlands weiden’ adviseer ik om de percelen wat groter te maken, zodat er meer kans is voor hergroei. Houd dus goed in de gaten of er genoeg gras in de weiden blijft staan. Dit is nodig voor voldoende hergroei. Dan kunnen de koeien voldoende kilogrammen droge stof blijven opnemen.

Veel koeien lopen weer in de wei en ineens staat er een aantal pensverzuring attenties op de mpr. Zijn al deze koeien echt ziek of is er iets anders aan de hand?

Wat zegt een pens verzuring attentie?

Koeien krijgen een “x” (bij MPR voeding van CRV) als het vetpercentage lager is dan het eiwitpercentage én lager is dan 4%. Een laag vetgehalte in de melk kent meerdere oorzaken. Pensverzuring is er daar één van, maar zeker niet de enige. Controleer de attentiekoeien op herkauwactiviteit, voeropname, mestscore en pensvulling. Wanneer deze koesignalen niet afwijkend zijn, zal er een andere verklaring voor de lage vetgehaltes zijn.

Zoals te zien in tabel 1 zijn er veel factoren van invloed op de gehaltes. Het seizoen en het rantsoen zijn net die factoren, waar we de jaarlijks terugkerende dip (figuur 1.) het beste mee kunnen verklaren.

De invloed van het rantsoen op de gehaltes

Vers gras heeft een aantal specifieke eigenschappen. Het rantsoen en de pensfermentatie veranderen daardoor wezenlijk als koeien weiden. Gras bevat een hogere VEM en verteerbaarheid en minder celwanden. Vaak stijgen de liters melk. Zelfs wanneer er dan nog evenveel melkvet wordt geproduceerd, zal dit ook bijdragen aan een lager vetpercentage vanwege het verdunningseffect.

Seizoensinvloed

Ook op de bedrijven die niet weiden zien we gedurende de zomermaanden de laagste gehaltes. Vers gras is dus niet de enige verklaring. Het weideseizoen gaat gepaard met hogere omgevingstemperaturen en toegenomen daglengtes. Een hogere omgevingstemperatuur heeft een drukkend effect op gehaltes. Het vetgehalte wordt als eerst getroffen, gevolgd door het eiwit en uiteindelijk de liters. Wanneer er sprake is van hittestress, kan de totale productie nog verder onderuit gaan.

Laat je niet door de mpr op het verkeerde been zetten. Voorkom onnodige rantsoenwijzigingen ten gevolge van het onterecht vaststellen van pensverzuring. Uw voeradviseur helpt graag bij het verklaren van dalende vetgehaltes en het samen kijken naar de monstername en de koesignalen in de stal.

In de vorige van deze reeks artikelen hebben we stil gestaan bij het verschil tussen diercategorieën rond het werpen en het belang van goede voeding tijdens de dracht. In dit deel besteden we aandacht aan het (verschil) tussen het (bij)voeren van dieren die zogen of melk krijgen.

Gespeende kalveren en lammeren krijgen (op dag 0!) een gecontroleerde hoeveelheid melk toegediend, naast ruw- en krachtvoer. We volgen het gewicht, weten de leeftijd en de (totale) voeropname.

Bij biggen is dat niet het geval. Iedere big heeft een eigen speen, een andere energiebehoefte en een verschillende (bij-)voeropname. Daarnaast is het zo dat het aantal geboren biggen sterk toegenomen is. De biggen zullen de melk dus moeten verdelen. De melkproductie- en voeropnamecapaciteit van een zeug zijn eveneens toegenomen, maar niet in die mate dat ze het ‘alleen’ kan (zie tabel 1).

Tabel 1. Kan de zeug het karwei klaren?

Uit tabel 1 blijkt dat het aantal gespeende biggen sneller toeneemt dan de beschikbare energie per zeug. Biggen zullen daarom bijgevoerd moeten worden. Sowieso ontstaat er vanaf een dag of 10 na de geboorte een verschil tussen wat een big kán opnemen en wat een big van de zeug ‘krijgt’ (zie figuur 2).

Tabel 2. Verschil in energiebehoefte en beschikbaarheid.

Bijvoeren is dus noodzakelijk om verschillende redenen:

• Opheffen van het energietekort
• Trainen van het verterings- en enzymapparaat en het leren kauwen
• Meer biggen aan de uier kunnen houden
• Hoger speengewicht
• Minder kleine biggen
• Uniformere tomen
• Hoger overlevingspercentage voor en na het spenen

Bij Gebrs. Fuite hebben we een breed assortiment producten om bij te voeren. PiggerAppetite is één van deze producten; een zeer smakelijk “opstartvoer”, ook wel “Fruithapje” om biggen snel te leren voedsel op te nemen op een andere plek dan uit de uier van zijn moeder.

Eénmaal gewend om te leren vreten is onze PiggerCream een ideale kant-en-klare melk om (ad-lib) aan zogende biggen bij te voeren.