Wanneer de oude mais op is kan het verleidelijk zijn om de nieuwe mais al direct aan het melkvee te voeren. Het risico op dunne mest ligt echter op de loer. Hoe komt dat en hoe kunt u dat voorkomen?

Bij het oogsten bevat snijmais vrij veel suikers én veel moeilijk verteerbaar zetmeel. Koeien vinden verse snijmais smakelijk, waardoor de opname al snel (te) hoog is. Deze combinatie kan leiden tot dunne mest door pens verzuring of dikke darm verzuring.

Waarom is maiskuil wél veilig als het 4-6 weken dicht heeft gezeten?

Tijdens het inkuilproces wordt het suikergehalte in de maiskuil lager doordat suikers door melkzuurbacteriën worden omgezet in zuren. Dat zorgt ervoor dat de snijmais conserveert. Bij het melkvee verwachten we dan geen pensverzuring meer door de snijmais. Tijdens het conserveringsproces wordt ook het zetmeel voorbewerkt. Het wordt minder bestendig waardoor het zetmeel beter in de pens en dunne darm afgebroken wordt. Daardoor zal ook in de dikke darm geen verzuring meer plaatsvinden.

Wanneer de maiskuil 4-6 weken dicht is geweest is deze vaak stabiel. Als de conservering goed verlopen is verwachten we dan normaliter geen dunne mest meer.

Hoe risico’s beperken bij tóch (te) verse snijmais voeren?

Soms past het nu eenmaal niet om de volledige 4-6 weken te wachten voordat u begint te voeren van de nieuwe mais. Met de volgende tips kunt u het risico op dunne mest verkleinen.

• Beperk de gift. Koeien vinden verse snijmais smakelijk dus vreten al snel veel.
• Voorkom broei. Gebruik een broeiremmer bij inkuilen
• Zorg voor een gebalanceerd rantsoen. Stem met uw voeradviseur af wat een goede balans in het rantsoen is qua energie en structuur.
• Maak 1 grote en 1 kleine kuil. Stop in de kleine bult zoveel als je in 6 weken opvoert. Doe de rest op een aparte bult zodat dat goed kan conserveren.

Als alternatief voor mais kunt u gesneden gerst voeren. Dit is ook een rustige zetmeel bron. Bovendien zorgt het voor extra energie- en structuurwaarde in uw rantsoen. Daarnaast heeft de gerst een positief effect op het eiwitgehalte in de melk en is het scherp geprijsd. Vraag uw melkvee- adviseur naar mogelijkheden voor het gebruik van gesneden gerst in uw rantsoen.

Sinds 2018 produceert Gebrs. Fuite in haar eigen fabriek hoogwaardige vlokken. Maisvlokken waren het eerste product dat uit deze – voor mengvoeder Nederland unieke – fabriek kwam rollen. Nieuw zijn de vlokken mixen genaamd; Smaragd. Grondstofkeuze, vorm en bewerking zorgen voor unieke werking in de pens. Het resultaat: meer melk uit ruwvoer doordat de pens beter functioneert.

Afgelopen voorjaar zijn relatief natte, zure kuilen gemaakt. Door de combinatie van energie- en eiwit en de speciale bewerking van de vlokken is Smaragd een mooie aanvulling op deze kuilen.

Deze natte, zure kuilen zijn vaak ‘taai’ doordat ze pens energie missen. Als gevolg daarvan is ook het eiwit van deze kuilen niet optimaal te benutten. Door de geleidelijk vrijkomende energie in Smaragd worden de pens bacteriën beter gevoed waardoor zij de nutriënten van de graskuil beter beschikbaar kunnen maken voor de koe. Tegelijkertijd vangt de eiwit aanvulling in Smaragd de slechtere benutbaarheid van het eiwit in deze kuilen op. Het resultaat ziet u in de tank: meer liters en meer melk-eiwit.

Infectieuze diarree steekt nu op veel bedrijven de kop op. De hoge temperaturen van de afgelopen weken hebben gezorgd voor een verhoogde infectiedruk. 

Infectiediarree wordt veroorzaakt door een virus, bacterie of parasiet. De besmetting vindt vaak al plaats tijdens het afkalven. Een kalf  met onvoldoende weerstand wordt makkelijker ziek.

Hoe constateer ik infectiediarree?

Wat het meeste opvalt is een verandering in gedrag. Het kalf oogt lusteloos en de drinkwateropname daalt. Het staartje van het kalf kan nat zijn van de dunne mest. Neem altijd de temperatuur op als u twijfelt of een kalf fit is.Bij diarree is het verstrekken van extra vocht noodzakelijk: water met elektrolyten. Dit kan door het verstrekken van Prominend Elektrolyte tussen de melkbeurten door.

Tips om diarree bij kalveren te voorkomen:

Uitstekende biestvoorziening

• Geef ieder kalf direct na de geboorte biest
• Slechte biestkwaliteit leidt tot zieke kalveren
• Geef het kalf voldoende biest van een goede kwaliteit. Zo wordt een goede weerstand opgebouwd.

Huisvesting en hygiëne

• Zorg voor een schoon en ontsmet eenlinghok of iglo met een dik strobed.
• Reinig speenemmers iedere dag. Vergeet ook biestfles/sonde en andere drinkmaterialen niet!
• Huisvest kalveren minimaal 14 dagen individueel om verspreiding van ziektekiemen te beperken.
• Reinig en ontsmet het eenlinghok of de iglo na elk gebruik . Laat het hok of de iglo bij voorkeur 14 dagen leegstaan.
• Als u bezoek meeneemt de stal in is het goed om een extra paar laarzen of “overschoentjes” te hebben.

Indien u vragen heeft over bovenstaande punten, neemt u dan gerust contact op met één van onze Prominend kalveropfok adviseurs.

Een gezond kalf is de toekomst van uw bedrijf!

Zolang het weer goed is, blijft jongvee op veel bedrijven tot laat in de herfst in de wei. De smakelijkheid van het gras loopt echter hard terug. Wacht niet te lang met opstallen om groeivertraging te voorkomen.

Door minder zonuren bevat herfstgras minder suiker waardoor het gras minder smakelijk is. Hierdoor daalt de droge stof opname. Dit kunt u zien aan de buik- en pensvulling  van de kalveren. Door onvoldoende opname van voedingsstoffen kunnen de dieren ook een ruige vacht krijgen met een dof rechtopstaand haarkleed. Dit leidt onvermijdelijk tot groeivertraging van uw toekomstige melkkoeien.

Start op tijd met bijvoeren van jongveebrok om groeivertraging te voorkomen

Haal de jongste kalveren als eerste naar binnen. Ook ouder jongvee rond de inseminatieleeftijd kan nu niet meer volledig in de behoefte voorzien worden met enkel weidegras. Door bijvoeren van (jongvee)brok kunt u groeivertraging en vruchtbaarheidsproblemen voorkomen.

Tips bij opstallen

1. Opstallen gaat altijd gepaard met stress door het verplaatsen, de nieuwe omgeving en de voerovergang. Werk zo rustig mogelijk, houd de diergroepen zo veel mogelijk in dezelfde samenstelling en bied een smakelijk rantsoen aan.
2. Scheer de kalveren en pinken na opstallen zodat ze hun warmte goed kwijt kunnen en voldoende blijven vreten.
3. Controleer binnen 10 dagen na opstallen middels bloedonderzoek van 5 dieren of ontwormen nodig is.

Door de hete zomer zien we nu veel klauwproblemen om melkveebedrijven. Koeien staan bij te hoge temperaturen zoals afgelopen zomer 2,5 uur langer per dag waardoor de klauwen meer te verduren hebben.

Dit leidt tot een toename in het aantal zoolaandoeningen. Uit onderzoek blijkt dat koeien die het warm hebben 2,5 uur meer staan, 2 uur minder liggen en de dubbele tijd besteden aan drinken (zie figuur 1). Dit leidt tot een verhoogde druk op de klauwen en bij te weinig drinkbakruimte mogelijk rangorde problemen bij drinken. Daarnaast daalt de ruwvoeropname bij hitte stress waardoor de kans op pens verzuring toeneemt. Hierdoor neemt het aantal klauwaandoeningen zoals zoolzweren toe.

Figuur 1. Tijdbesteding van de koe gemeten bij lage (geen hitte stress) en hoge (hitte stress) THI. Naar figuur van Cook et al., 2007.

Wat kunt u doen?

U kunt niet met terugwerkende kracht de problemen van de hitte oplossen. Wat kunt op dit moment wel doen om de gevolgen van de hitte stress te beperken?

• Kreupele dieren direct behandelen (zoolzweer uitsnijden, blokje plakken, koe in ziekenbox plaatsen).
• Onze adviseurs kunnen met u bekijken waar de aandachtspunten voor klauwgezondheid op uw bedrijf liggen.
• Er kan voor gekozen worden om de klauwbekapper vaker te laten komen in deze periode (bijvoorbeeld wekelijks).

Pinkengriep is op veel bedrijven in deze tijd een terugkerend probleem. Kalveren zijn snotterig, hoesten en kunnen hoge koorts hebben. In ernstige gevallen treedt zelfs sterfte op. Kalveren met pinkengriep lopen groeivertraging op en bij longschade zullen de kalveren als melkkoe minder melk produceren. De economische impact van een uitbraak is dus groot. Lees hier wat u kunt doen ter preventie.

Luchtwegproblemen zijn samen met diarree de belangrijkste ziekteproblemen bij kalveren tot 6 maanden leeftijd. Pinkengriep wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door de virussen BRSV en/of PI3. Deze maken vervolgens de weg vrij voor bacteriën als Pasteurella multocida, Manheimia hemolytica en Mycoplasma bovis. De meeste uitbraken worden gezien in de herfst- en winterperiode. Bij een hoge luchtvochtigheid kunnen de virussen gemakkelijk verspreiden binnen een bedrijf. Daarnaast komen in deze periode alle dieren op stal waardoor de infectiedruk toeneemt en kan er stress op treden door het verplaatsen van dieren.

Pinkengriep leidt tot aanzienlijke groeivertraging

Het doormaken van een milde infectie leidt zelfs tot groeivertraging van uw jongvee (zie figuur 1). Hierdoor zullen de pinken op hogere leeftijd afkalven. Daarnaast zullen dieren met blijvende longschade als melkkoe minder presteren.

Figuur 1. Het effect van het doormaken van een luchtweginfectie op dagelijkse groei van kalveren. Naar figuur van Lührmann, 2009.

Biest helpt tegen pinkengriep

Met een goede biestvoorziening  en klimaat (geen tocht en voldoende ventilatie) kunnen veel problemen voorkomen worden. Daarnaast kunt u uw kalveren middels vaccinatie beschermen tegen pinkengriep. Overleg met uw eigen dierenarts welke enting het meest geschikt is voor uw situatie.

Onze kalverspecialisten kunnen u verder adviseren over biestmanagement en klimaat.

Dreigt er een ruwvoer tekort op uw bedrijf nu het opnieuw langere tijd droog is? Nu al in kaart brengen hoeveel ruwvoer u nog moet winnen, voorkomt paniekvoetbal in de winter. Zó kunt u ruwvoer uitsparen.

Vorig jaar is vaak veel vee afgevoerd vanwege fosfaatrechten waardoor vee afvoeren nu vaak niet interessant is. Ruwvoer aankopen of besparen zijn andere methodes. Wanneer u ruwvoer wilt besparen is het zaak om dat wat beschikbaar is, goed voor over het jaar te verdelen. Het ruwvoer vervangen door alternatieven kan een prima oplossing zijn om ruwvoer uit te sparen.

Melkvee

Door te kiezen voor rustige, veilige voeders blijft de mest ook bij veel krachtvoer nog mooi, zonder concessies te doen op productie. Dit duidt op een goede penswerking en de koeien blijven gezond. De voeders in de ad-lib reeks voldoen uitstekend aan deze voorwaarden.

Droge koeien

Een combinatie van stro of arm natuurhooi en broksoort ‘Stro+Brok’ is een heel stabiel rantsoen voor de droge koeien. Wanneer voldoende verstrekt wordt, worden alle voedingsbehoeften van droge koeien goed vervuld. De koeien starten goed op met behoud van biest kwaliteit en u spaart graskuil uit.

Jongvee

De ‘ad-lib kalverbrok’ kan aan kalveren van 3 tot 6 maanden verstrekt worden, naast mooi fijn stro of structuurrijk hooi. Daarna kunt u overgaan op bijvoorbeeld krachtvoersoort B-110 of de Compleetmix gecombineerd met stro. Door via ons heldere voerschema te werken behalen uw kalveren een hele mooie groei zonder graskuil of snijmais.

Úw beste strategie bij ruwvoertekort

Afhankelijk van hoeveel ruwvoer u moet besparen, de kwaliteit van het ruwvoer wat u hebt en uw productiedoelen kunt u de strategie bepalen die het beste bij uw bedrijf past.

Onze adviseurs helpen u graag hierbij en kunnen u adviseren welk voeder het beste bij uw rantsoen past. Neem hierover contact op met onze specialisten.

In de zomer komen de meeste gevallen van ernstige uierontsteking voor. Waarom is het risico op een dodelijke mastitis juist in de zomer zo hoog, en welke maatregelen kunt u nemen om dit te voorkomen?

De meeste uierontsteking in de zomer wordt veroorzaakt door Streptococcus Uberis en Escherichia coli (E.coli). Beide zijn omgevingsgebonden bacteriën die via het slotgat binnen komen. Onder vochtige en warme omstandigheden verdubbelt het aantal bacteriën iedere 20 minuten. Hierdoor stijgt de infectiedruk sneller in de zomer. Daarnaast vermindert hittestress de weerstand van uw koeien door verminderde voeropname en verhoogde lichaamstemperatuur.

Verse koeien zijn gevoelig voor E.coli

De E.coli bacterie slaat toe als de weerstand van de koe daalt, zoals kort na het afkalven of bij hitte stress in de zomer (figuur 1). Het typische beeld is een snel en heftig verloop. Naast afwijkende melk en uier stoppen deze koeien met vreten, komen niet meer overeind, hebben diepliggende ogen, en kunnen zelfs snel sterven. Koeien die de uierontsteking wél overleven komen vaak niet meer op productie.

Figuur 1. Percentage E.coli infecties in het uier per seizoen. Zhang et al. 2016.

Ook Uberis ligt op de loer in de zomer

E.coli mastitis komt vooral voor bij koeien met een slechte weerstand zoals verse koeien. Daarentegen lijkt Strep. Uberis gecorreleerd aan de infectie druk vanuit de omgeving. De bacterie wordt gevonden in mest en grond en veroorzaakt de meeste uierontsteking in de zomer op bedrijven met weidegang.

Figuur 2. Gevallen van mastitis veroorzaakt door Strep. Uberis. Naar figuur van Olde Riekerink et al., 2007.

Extra hygiëne maatregelen

Omdat de belangrijkste verwekkers van mastitis in de zomer omgevingsgebonden bacteriën zijn is de belangrijkste preventie extra hygiëne. Enkele tips:

• Vaker instrooien en uitkrabben van ligboxen.
• Gebruik een drogend instrooimiddel in de boxen (zoals landbouwkalk).
• Gebruik een dipmiddel op jodiumbasis.
• Laat de koeien na het melken ongeveer 30 minuten vast te laten staan zodat de slotgaten kunnen sluiten.

Weerstand verhogen:

• Houd de voeropname op peil door de stal te koelen en een fris, vers en smakelijk rantsoen aan het voerhek te verstrekken.
• Bied voldoende drinkwater aan.
• Houd verse koeien op warme dagen binnen.
• In de weerstandsplusmineralen van Fuite zit naast andere weerstandsverhogende elementen extra vitamine E en Selenium ter verbetering van de activiteit van witte bloedcellen tegen mastitis verwekkers.

Overleg met uw verkoopadviseur hoe u de weerstand van uw koeien het beste kunt verbeteren.

Alweer voor de 67-ste keer: Agrarische Schouw!

Op donderdag 26 september 2019

Van 8: 30 tot 17:30 bent u van harte welkom in ons stand

Wij presenteren ook op de Schouw onze Smaragd mixen.  Een mooie gelegenheid dus om kennis te maken deze unieke zeer luxe vlokkenmixen.

Dit jaar zal de Agrarische Schouw voor de 67ste maal worden gehouden, een jubileum dus! Dit mag natuurlijk niet onopgemerkt voorbij gaan.

Het thema van deze editie van de Agrarische Schouw is:
“Grondmarktontwikkeling”
Hoeveel is mijn grond in 2030 waard? En kan de jonge boer dit nog financieren ?

Als inleiders en forumleden nemen deel:

• Rick Hoksbergen, werkzaam bij Alfa Accountants en Adviseur maar ook relatiemanager Agro en vaste begeleider van de European Dairy Farmers (EDF) is spreker deze avond. Tijdens de openingsavond gaat hij bezoekers informeren over de ontwikkeling in de grondprijzenmarkt in Noord-Nederland.
• Albert van Burgsteden, onafhankelijk taxateur en procesbegeleider gebiedsontwikkeling is deze avond de tweede spreker. Hij gaat verder in op het onderwerp: met grondruil een succes maken van biodiversiteit.

E.coli is berucht als verwekker van ernstige uierontsteking bij melkkoeien. Het verloop is snel en heftig en koeien kunnen zelfs sterven. De bacterie slaat toe bij het dalen van de weerstand van de koe, zoals kort na afkalven of bij hitte stress. Hoe kunt u dit voorkomen?

Escherichia coli komt vanuit de directe omgeving van de koe het slotgat binnen. Onder vochtige en warme omstandigheden verdubbelt het aantal bacteriën iedere 20 minuten. Hierdoor stijgt de infectiedruk in de zomer. Daarnaast staat de weerstand van de koeien ten tijde van hitte stress onder druk door verminderde voeropname.

Verse koeien zijn gevoelig voor E.coli

De meeste gevallen van E.coli mastitis komen voor in de eerste weken na afkalven (zie figuur 1). De weerstand van de koeien staat in deze periode onder druk en de coli krijgt de kans om de slotgaten binnen te dringen vanuit de omgeving. Deze vorm van mastitis staat bekend om het snelle verloop. Naast afwijkende melk en uier stoppen deze koeien met vreten, komen niet meer overeind, hebben diepliggende ogen en kunnen zelfs snel sterven. Koeien die de uierontsteking wél overleven komen vaak niet meer op productie.

Figuur 1: Risico op klinische uierontsteking uitgezet tegen lactatiedagen voor dieren van verschillende pariteiten. Naar figuur van Olde Riekenink et al., 2007.

Extra hygiëne maatregelen

Omdat E.coli tot de omgevingsgebonden bacteriën behoort is de belangrijkste preventie betere hygiëne. Denk hierbij aan vaker instrooien en uitkrabben van ligboxen, gebruik van drogend instrooimiddel in de boxen (zoals landbouwkalk) en het gebruik van een dipmiddel op jodiumbasis. Omdat de bacteriën via het slotgat naar binnen komen is het aan te raden om koeien na het melken ongeveer 30 minuten na melken vast te laten staan zodat de slotgaten kunnen sluiten. Daarnaast moet de voeropname op peil gehouden worden door de stal te koelen, een smakelijk rantsoen aan het voerhek en voldoende drinkwater aan te bieden. De verse koeien zijn het gevoeligst voor het oplopen van een uierontsteking en verdienen extra aandacht.

In de weerstandsplusmineralen van Fuite zit extra vitamine E en Selenium ter verbetering van de activiteit van witte bloedcellen tegen mastitis verwekkers (Hogan et al., 1993).