Sinds een half jaar is Edwin Zielman werkzaam voor het varkensteam van Gebrs Fuite. Samen met de varkenshouder gezonde mooie kwaliteitsbiggen produceren, daar kan Edwin echt van genieten.

Ik ben Edwin Zielman, 51 jaar en woon met mijn gezin in Hasselt.  Sinds het behalen van mijn diploma aan de Agrarische Hogeschool te Dronten ben ik werkzaam in de mengvoerindustrie. Sinds maart ben ik actief binnen het varkensteam van Gebrs. Fuite.

“Wat in eigen beheer kan gebeurt in eigen beheer”

“Een warm innovatief familiebedrijf”. Dat zijn de woorden die mij sinds het eerste bezoek aan Genemuiden zijn bijgebleven, naast Kwaliteit, Passie en Trots. Grondstoffen die direct bij lossen geschoond worden en een hele moderne mengvoerfabriek. Behandelingen van de grondstoffen worden zoveel mogelijk uitgevoerd in de eigen fabriek. Wat in eigen beheer kan gebeurt in eigen beheer: dat kenmerkt het bedrijf Gebrs. Fuite. Natuurlijk zijn het de mensen die het verschil maken. Bij alle collega’s ervaar ik passie en trots, van links naar rechts en van boven tot onder door het bedrijf. Er zit een enorme drive in de mensen om het beste resultaat voor de varkenshouder te realiseren. “We doen het samen”, dat is echt van toepassing.

Constante voeders van hoge kwaliteit

Voor topresultaten in de stal zijn constante voeders van hoge kwaliteit van groot belang. Een belangrijk punt bij Gebrs. Fuite is dat er niet steeds aan de voersamenstellingen wordt gesleuteld. Dat is precies wat bij mij past. Wat goed is blijft goed staan. Hierdoor zijn en blijven voeders, en dus de resultaten, echt voorspelbaar in de praktijk.
Als er een uitdaging is in de praktijk die niet binnen het standaardassortiment valt, dan is het varkensteam/Gebrs Fuite flexibel genoeg om een klant specifieke oplossing te maken. Daarom geldt, is mijn mening, voor onze voeders: het kan niet fout gaan, hooguit anders dan gedacht.

Het Fuite effect → Ik kom het u graag vertellen.

Na een zonnige en droge maand maart en vervolgens volop neerslag begin april, kon er dit jaar vroeg gemaaid worden. Eind april werd in het zuiden van Nederland dan ook al volop gemaaid voor de eerste snede. Ook in de rest van Nederland kon de eerste snede (in de eerst helft van mei) op tijd en onder prima omstandigheden worden ingekuild.

De eerste helft van mei was zeer droog. Vanaf half mei viel er weer volop regen. Door het buiige karakter zijn de lokale en regionale verschillen in hoeveelheid groot. Gemiddeld viel er een normale hoeveelheid neerslag en was de maand mei vrij zonnig. Door het groeizame weer, kon de tweede snede ook op tijd gemaaid worden. In juni was het zeer zonnig weer met meer dan een gemiddelde hoeveelheid neerslag. Ook in juni waren de regionale verschillen in hoeveelheid neerslag echter groot.

Door het mooie en groeizame weer kon de eerste snede en de tweede snede op tijd en onder prima omstandigheden ingekuild worden. Hierdoor is de kwaliteit van deze graskuilen erg goed (zie tabel 1). Deze kuilen hebben een hoog VEM, DVE en suikergehalte, maar het eiwitgehalte is vrij laag. Van deze kuilen zal goed gemolken kunnen worden met een hoge eiwitbenutting/laag ureumgehalte. Met name bij zeer suikerrijke kuilen zal opgepast moeten worden voor pensverzuring en dunne mest.

ZOMERKUILEN

Door het groeizame weer in juni is er nog een goede derde snede gemaaid. De kwaliteit van de julikuilen is ook prima en beter dan vorig jaar. Daarna is er in het algemeen de gehele zomer door de oplopende droogte weinig tot niets meer gegroeid.

De kans op cysteuze eierstokken neemt toe bij hogere piekproducties. Cystes zijn redelijk goed te behandelen, maar je kunt ze toch beter voorkomen. Hoe je dat doet, lees je hieronder.

Vaker cystes bij hoge piekproducties en conditieverlies

Hoge piekproducties zijn op zichzelf geen reden voor het ontstaan van cystes. Een hoge melkgift vergroot alleen het risico op het ontstaan van een negatieve energiebalans (NEB). Koeien met een grotere afname in lichaamsconditie tijdens de eerste weken van de lactatie lopen meer risico op het ontwikkelen van cystes. De metabole veranderingen tijdens een NEB verstoren namelijk de hormonale cyclus van de koe.  Een van de gevolgen hiervan kan zijn dat de eisprong niet plaatsvindt. De eicel ontwikkeld zich dan tot een cyste.

Voer naar de energiebehoefte van de verse koe

Zijn er te veel koeien met een cyste op het bedrijf? Dit kan een bepaald percentage op jaarbasis zijn, maar ook alleen in bepaalde periodes het geval zijn. Kijk dan samen met uw voeradviseur kritisch naar de voeropname en energievoorziening begin lactatie. Koeien die veel melk kunnen geven zullen dat ook doen. Het doel is om de verse koe zo goed mogelijk te ondersteunen met voldoende van de juiste voedingsstoffen. Kies tijdens deze fase van de lactatie voor hoogwaardige producten. Reken het rantsoen niet alleen uit, maar beoordeel ook de mate van conditieverlies en de drogestof opname om te bepalen of het goed gaat of beter kan. Door gedurende de opstartperiode zorg te dragen voor een goede droge stof opname en een passende energievoorziening kunnen veel cysteuze eierstokken en andere gezondheidsproblemen worden voorkomen.

Door de droge zomer hebben diverse percelen schade geleden. Als het aandeel goede grassen op een perceel afneemt is vernieuwen aan te raden. Hierdoor blijven de DS-opbrengst en de graskwaliteit op peil.

Zal ik doorzaaien of vernieuwen?

Doorzaaien is interessant bij grasland percelen met meer dan 10% open plekken of veel straatgras.  Als er percelen zijn met een matige botanische samenstelling of met kale plekken is nu een goed moment om zo’n perceel te vernieuwen. Bij minder dan 50% aandeel goede grassen of 20% kweek is vernieuwen de beste keuze.

Voordelen van graslandvernieuwing in het najaar

De maand september is bij uitstek geschikt om grasland te vernieuwen. De bodemtemperatuur is nog relatief hoog maar de grasgroei van het bestaande gewas is minder hoog dan in het voorjaar. Bij doorzaai kan het nieuwe zaad zich optimaal ontwikkelen. Zowel bij herzaai als bij doorzaaien geldt dat de onkruiddruk nu laag is. Het is wel aan te raden om eerst een grondonderzoek te doen. Met name een lage pH van het weiland kan de groei vertragen.

Ik wil grasland vernieuwen. En nu?

Het aanbod van grassen, vlinderbloemige gewassen zoals klavers en kruiden is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Ook het gebruik van het grasland heeft invloed op de keuze van het grasmengsel. Gaat het om blijvend of tijdelijk grasland? En wilt u dit maaien of beweiden of misschien wel allebei.

Klik hier om een passend graszaad mengsel te kiezen.

Aandachtspunten als u gaat vernieuwen:

• Breng de pH van het perceel op peil.  Een lage pH vertraagt de grasgroei.
• Voor het vernietigen van grasland gelden regels. Kijk voor alle voorwaarden en vrijstellingen op rvo.nl.

Gebrs. Fuite kan gras- en klavermengsels leveren van diverse graszaadleveranciers. Neem contact op met onze verkoop binnendienst of uw verkoopadviseur.

Op 10 september 2022 organiseren Vakblad Geitenhouderij, de NOG, Stichting Landelijke Geitenkeuring, en LTO voor de derde keer het National Geiten Event in de IJsselhallen te Zwolle.

Het Nationaal Geiten Event biedt veel nieuws, praktische tips, ideeën en wetenswaardigheden voor professionals en liefhebbers van geiten.

Tijdens deze dag kom je in contact met professionele melkgeitenhouders en hobbygeitenhouders . Men verwacht tussen de 1.200 en 1.500 bezoekers.

Wat is er zoal te doen?

De Expo richt zich vooral op de professionele geitenhouders, maar biedt ook informatie voor hobby-geitenhouders en belangstellende consumenten.

Tijdens deze dag zal er een symposium met workshops zijn. Speerpunt van de LTO vakgroep geitenhouderij is dat verantwoorde ontwikkeling van de sector en van melkgeitenbedrijven mogelijk blijft, met behoud van maatschappelijk draagvlak en een goed verdienmodel voor boeren. In dit symposium willen we een aantal acties toelichten die zijn ondernomen om dit doel te bereiken. Tussen de presentaties door is de LTO vakgroep Geitenhouderij aanwezig in de stand (achter het symposium terrein) om van gedachten te wisselen over alle onderwerpen waar de vakgroep zich mee bezig houdt of zou moeten houden.

De Stichting Landelijke Geitenkeuring organiseert op het Nationaal Geiten Event 2022 weer de Nationale Geitenkeuring. De stichting organiseert de keuring al sinds 2002.

U bent van harte welkom in de tent van Gebrs. Fuite voor een kopje koffie en wat lekkers. Voor meer informatie gaat u naar: https://www.geitenevent.nl/

Voor het dekken begint is het goed om over onderstaande aandachtspunten/tips eens goed na te denken:

• Is het gewicht en de leeftijd van de opfoklammeren voldoende om ze te laten dekken? Dek liever niet voor 7 maanden leeftijd en een gewicht minder dan 35 kg.
• Als u met KI gaat werken en zelf uw toekomstige dekbokjes wilt fokken, begin dan tijdig zodat deze dieren later niet jonger zijn dan de opfokgeitjes. Maak hier ook tijdig afspraken over.
• Bepaal mede aan de hand van de grootte van uw opfokruimte hoeveel dieren u tegelijk dekt, vergeet hierbij de eventuele opvang van jonge bokjes ook niet.
• Wilt u een korte aflamperiode met veel dieren in korte tijd of een selecte groep over een langere periode?
• Zorg aan de hand van bovenstaande voor ruim voldoende bokken, minimaal 1 bok op 25 geiten. Wissel de bokken geregeld van groep.
• Laat alle (te dekken) dieren voordien scannen op schijndracht.
• Denk na over de te dekken melkgeiten. Kijk uit voor oudere geiten en geiten die (te) ruim in conditie zijn, het risico op gezondheidsproblemen in de transitieperiode is bij deze dieren vele malen groter.
• Zorg dat de bokken in een mooie conditie zijn wanneer ze moeten gaan dekken, er wordt vaak veel van ze gevraagd.
• Wees bij het dekken van uw lammeren kritisch op afwijkingen zoals een navelbreuk of kromme poten. Dit kan erfelijk zijn dus selecteer ze tijdig uit. Dit zelfde geldt ook voor de dekbokjes.
• Indien gewenst;  maak gebruik van hulpmiddelen/adviseurs die u kunnen helpen met het verhogen van de genetische aanleg van uw veestapel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan melkcontrole, KI-organisaties of een Triple A analist.

Er is steeds meer belangstelling voor grasklavermengsels. Melkveehouders willen meer eiwit van eigen land halen.  Zo besparen ze het gebruik van (dure) kunstmest en eiwitrijk krachtvoer.

Wat zijn nog meer voordelen van klaver?

Maaiweides met gras en rode klaver behalen meer droge stof per hectare. De praktijk wijst echter uit dat het lastig is om langjarig voldoende klaver in het grasbestand te houden. Vooral rode klaver is na twee of drie jaar vaak grotendeels verdwenen. Binnen de verschillende soorten klavers zijn er meerdere rassen.  Er is dus altijd een ras dat past bij uw bedrijf en gebruiksdoel.

Welke klaver past op mijn bedrijf?

Er wordt onderscheid gemaakt tussen rode en witte klaver. In grote lijnen geldt dat witte klaver het meest geschikt is voor beweiden en rode klaver voor maaipercelen.

De voordelen en kenmerken van witte klaver

Witte klavers worden onderverdeeld aan de hand van bladgrootte. Een grotere blad soort is gemakkelijker te managen en verhoogt de opbrengst. Bovendien is de verdeling tussen gras en klaver dan beter.

Waarom zou ik kiezen voor rode klaver?

Rode klaver is er in twee soorten: diploïd en tetraploïd. Ze groeien het beste op maaipercelen. Rode klaver levert tot 350 kg stikstof per ha per jaar.

Tips voor succesvolle klaverteelt

Vergroot je succes met onderstaande teelttips:

• Herinzaai kan tot uiterlijk 15 september
• Zaai niet dieper dan 0,5 cm
• pH zandgrond minimaal 5,2 / kleigrond minimaal 6,0
• Zorg voor voldoende fosfaat en kali uit drijfmest
• Hanteer bij gras-klaver een ruimere maai interval dan bij uitsluitend gras
• Houd bij rode klaver een maaihoogte aan van minimaal 7 centimeter. Witte klaver stimuleer je door een kortere stoppellengte.
• Rode klaver: Beperk het aantal rijbewegingen op je grasklaverperceel en laat het perceel met rust bij natte omstandigheden
• Bestrijd onkruiden mechanisch. Chemisch kan, maar keuze is beperkt en resultaat is wisselend.

Een overzicht van de klaver soorten die we kunnen leveren is hier te vinden!

Beheersgras of kruidenrijke mengsels zijn in opmars door vraag vanuit de zuivel. Dit kruidenrijk grasland of gras van beheersland heeft een andere samenstelling dan percelen met vooral productiegrassen. Wat heeft dat voor gevolgen voor het rantsoen?

Waar kruidenrijk ruwvoer en gras van beheersland vaak weinig VEM en eiwit bevat, kunnen de gehaltes aan mineralen en spoorelementen juist hoger zijn. Calcium is bijvoorbeeld drie maal zo hoog in kruiden en vlinderbloemigen dan in gras.

In een droogstandsrantsoen zijn de VEM, het eiwit- en calciumgehalte van invloed op onder meer biestkwaliteit en melkziektepreventie. Om een passend/goed rantsoen te kunnen samen stellen is  het dus noodzakelijk om de verschillende rantsoencomponenten te laten analyseren.

Voederwaarde zonder analyse niet in te schatten

De botanische samenstelling van beheersgras en kruidenrijk gras is zeer divers. De verhouding productiegras, kruiden of vlinderbloemigen varieert bijvoorbeeld. Tel daar bij op het verschil in maaidatum, bemesting en beheerspakket. Dit maakt het inschatten van voederwaardes zonder kuilanalyse niet mogelijk.

Laat daarom ook ruwvoer gewonnen van beheersland en kruidenrijk gras analyseren inclusief mineralen en spoorelementen. Zo kan uw voeradviseur een goed (droogstands)rantsoen samen stellen.

Inmiddels hebben we enkele hete perioden achter de rug. Op basis van klimaatmetingen in de stal is gebleken dat hittestress er op de helft van de dagen voor zorgde dat de gehalten onder druk stonden. Op tweederde van de dagen had het vee moeite om het lijf koel te houden. 

In samenwerking met Provimi hebben we door heel Nederland weerstations in melkveestallen opgehangen. De resultaten van deze metingen zijn te zien in afbeelding 1 en 2. Wat opvalt is dat in de stal, de drempel voor hittestress eerder wordt bereikt dan buiten. Wanneer het KNMI bijvoorbeeld slechts 17,6 graden celsius aangaf, was het in de stal al 20,2 graden.

Afb. 1. THI a.d.h.v. metingen in KNMI station

Afb. 2. THI a.d.h.v. metingen op melkveebedrijf.

Wat zegt een THI index eigenlijk?

De combinatie van omgevings-temperatuur en luchtvochtigheid wordt uitgedrukt in THI. Als de THI oploopt ondervind de koe meer problemen zoals ook te zien in afb 3. Al vanaf THI 65 heeft een koe last van matige hittestress: verminderde vruchtbaarheid. Vanaf THI 68 komen de liters en gehaltes onder druk te staan.

Afb. 3. THI index.

Vanaf THI 70 heeft de hittestress impact op de lichaamstemperatuur van de koe.

Tips om uw vee te ondersteunen en hittestress te voorkomen:

• Waterbakken: maak ze dagelijks schoon en plaats evt. een extra waterbak (ook in de wei!)
• Voer op de koele momenten van de dag, of 2 maal daags. Voer liever ’s avonds dan ’s ochtends.
• Koel uw vee
  • Laat ventilatoren dag én nacht lopen
  • Wilt u de koeien koelen d.m.v. nat sproeien? Zorg dan dat er óók voldoende luchtverplaatsing (wind!) is. Als dat niet mogelijk is kunt u bijvoorbeeld een sproeier op het dak plaatsen.
• Verstrek natriumbicarbonaat voor aanvulling van natriumbehoefte én betere buffering van pens en bloed.

Het fosforgehalte van de tankmelk “P” kan verwarring opleveren. Waarom betekent een daling van “P” in de melk geen tekort? En waarom moet er juist eerder bij de hogere waardes meer fosfor worden gevoerd? Lees hier hoe het zit.

Fosfor onmisbaar voor de koe

Fosfor is een onmisbaar veelzijdig mineraal. Gemiddeld verdwijnt er 1 gram fosfor per liter melk uit de koe. Een relatief grote kostenpost wanneer je de totale fosforbehoefte van de koe analyseert. Fosfor wordt uitgescheiden met de melk, maar heeft daarnaast tal van andere functies in de koe. Ook pensmicroben kunnen niet zonder fosfor. Een grote hoeveelheid fosfor komt via recycling met het speeksel weer terug in de pens. Daarnaast is de koe aangewezen op de hoeveelheid fosfor die ze opneemt met het rantsoen. Een goede voeropname en voldoende herkauwactiviteit zijn voor de fosforvoorziening dus onmisbaar.

Wat betekent het fosforgehalte in tankmelk?

Het fosforgetal “P” (tankleveranties in mg/100gram en monitoring in gram/liter) geeft aan hoeveel fosfor er gemiddeld genomen in de melk zit. Het is goed om te weten dat een koe deze fosforuitscheiding niet kan reguleren. Het gehalte in melk heeft dan ook niks te maken de fosfortoestand van de koe. Het is met andere woorden geen indicatie voor tekort of overmaat. De totale hoeveelheid fosfor die de koe via de melk uit scheidt, wordt voor een groot gedeelte bepaald door de hoeveelheid melkeiwit (Zie figuur 1)

Neemt de hoeveelheid fosfor in de melk op uw bedrijf af? Dan betekent dit niet dat er een tekort is ontstaan. Hoewel tekorten van andere vitamines of mineralen juist vaak wel via metingen in tankmelk worden opgespoord, ligt het bij fosfor net even anders.

Wat zegt het getal dan wel?

Voor het merendeel van de koppels komt de hoeveelheid fosfor uit tussen de 0,9 en 1,14 gram per liter tankmelk. Wanneer we er met rantsoenberekeningen nu vanuit zouden gaan dat alle koeien standaard 1 gram fosfor per liter melk produceren, dan wijkt dit voor een deel van de bedrijven zo’n 12-15% af van de werkelijke situatie. Omdat de fosforvoorziening in bepaalde gebieden onder druk staat vanwege lage fosforgehaltes in bodem en graskuilen kan het belangrijk zijn om rekening te houden met een hogere fosforbehoefte vanwege bovengemiddelde uitscheiding van fosfor met de melk. Meer fosfor er uit, betekent dat er ook meer fosfor moet worden aangevuld.

De hoeveelheid fosfor in de melk geeft dus geen tekort- of overmaatsituatie aan, maar kan worden gezien als bedrijfsspecifieke informatie voor de behoeftebepaling. Samen met bodem- en kuilanalyses kan er zo maatwerk worden geleverd om de fosforvoorziening op peil te houden. Overleg daarom samen met uw voeradviseur welk (maat)mineralenmengsel het meest geschikt is.