Aan het woord is Stefan Arends woonachtig in Zwolle met zijn vriendin en zijn kat. Als hobby heeft hij architectuur, hij bezoekt graag steden en plaatsen om te genieten van mooie bouwwerken en natuurlijk terrasjes. Na het VWO en zijn studie Chemische Technologie is begonnen bij Liprovit in Kampen. Eerst via een detacheringsbureau en later in ‘vaste’ dienst.

Waarom ben je bij Liprovit komen werken?

“In eerste instantie ben ik benaderd om mij bezig te houden met UHT-project.  Dit is het proces waarbij (melk-)producten op Ultra Hoge Temperatuur worden bewerkt, gesteriliseerd. Dit is later uitgegroeid tot wat nu een breed assortiment vloeibare- en droge melkproducten is voor meerdere diercategorieën”, aldus een zeer bevlogen Voedingsmiddelentechnoloog.

“Het ondernemerschap, de korte lijnen, het mee mogen denken en beslissen, de vrijheid en de ‘kruisbestuiving’ met de andere bedrijven binnen de Fuitegroep werken bij mij aanstekelijk”, somt Stefan op. “Ik mag en wil experimenteren en risico’s lopen om zo voor onze klanten, onze partners te besparen”. Het ontwikkelen van het FERM-concept is hiervan een mooi voorbeeld.

Drie belangrijke taken.

De werkzaamheden van Stefan bestaan ruwweg uit drie belangrijke delen:

• Het bewaren en controleren van de kwaliteit van alle geleverde producten
• Optimalisatie en ontwikkeling van het productieproces
• Inkoop van speciale grondstoffen, zoals emulgatoren, enzymen, stabilisatoren en dergelijke

Altijd wel wat te doen, zeker nu.

“Vaak ben ik in de fabriek te vinden om de productie en het proces in de gaten te houden. Verder sta ik constant in contact met onze vertegenwoordigers en technische specialisten. Samen tillen we de kwaliteit van onze producten steeds op een hoger niveau. Onze fabrieken zijn food grade ook al maken we diervoeders. Dat komt omdat we in onze fabrieken ook halffabricaten voor humane consumptie maken. Dit legt de lat voor ons extra hoog. Uiteindelijk verschillen de kwaliteitseisen voor onze voeders niet van die van voedsel. In de milkshakes, de flurry’s en het softijs die we morgen kopen, kunnen ingrediënten zitten uit onze fabriek, geweldig toch!?“

Technisch hoogstandje

Met gepaste trots noemt Stefan de vloeibare melken voor kalveren en biggen een ‘technisch hoogstandje’. Het ontwikkelen van een nieuw product duurt soms jaren. Ook de productie van de Prominend (voor de kalveren en lammeren) en de Pigger Cream (biggen) ging niet zonder slag of stoot.

“Op bedrijven moet poeder nog worden aangemaakt met water. Dat kost tijd, geeft risico op bederf en vervuiling als de waterkwaliteit niet op orde is”, aldus Stefan. In zo’n geval is de Pigger Cream een uitstekend alternatief. “Onze PiggerCream is kant-en-klaar, bevat een hoog percentage droge stof (35%),  bevat alle noodzakelijke voedingsstoffen, is steriel, homogeen, bespaart arbeid en we hebben een apparaat ontwikkeld om het adlib te kunnen voeren, de PiggerFeeder”, somt Stefan onafgebroken op.

Uitdagingen

“Mijn grootste uitdaging is om een verdere efficiëntieslag door te voeren. Lager energieverbruik, minder afval- en reststromen, met een gelijkblijvende of liever nog betere kwaliteit. Besparing voor ons is winst voor de boer”, besluit Stefan.

Aanvullend voer ter vervanging of aanvulling van biest. Wanneer de hoeveelheid biest ontoereikend of van te lage kwaliteit is biedt Prominend Colostrum de uitkomst.

Goede biest noodzakelijk voor goede (jeugd)groei

Biestkwaliteit kan in de praktijk gemakkelijk gemeten worden met een refractometer. Daardoor weet u of er voldoende antistoffen in de biest zitten. Het komt in de praktijk regelmatig voor dat een koe wel voldoende biest heeft maar dat deze van een te lage kwaliteit blijkt te zijn. Op ons biestprotocol kunt u eenvoudig aflezen welke kwaliteit biest u in handen heeft. Vraag het biest protocol aan. 

Wat kan ik doen bij onvoldoende biest of biest van te lage kwaliteit?

Prominend colostrum is een ziektevrije ingedroogde koebiest met gegarandeerde kwaliteit verrijkt met ei-antistoffen. Prominend Colostrum kan de Brix-waarde aanzienlijk verhogen en ondersteund de weerstand van het pasgeboren kalf. Het dient te worden opgelost in warme biestmelk of warm water.

Hoe verstrek ik Prominend Colostrum?

Product eigenschappen van Prominend Colostrum:

• Gegarandeerde immunoglobulines
• Vrij van besmettelijke ziekten

Product voordelen:

• Verbetert biest kwaliteit
• Ondersteunt in geval van biest tekorten

Wist u dat de Prominend Colostrum ook ingezet kan worden voor (geiten) lammeren? 

Veel biest van een goede kwaliteit? Vries het in!

Biest ontdooien is een tijdrovende klus. Toch is het belangrijk dat elk kalf voldoende biest van een goede kwaliteit binnenkrijgt.  Helaas heeft niet elke koe voldoende biest. Het is verstandig om overtollige biest in te vriezen. Ontdooien met een speciale biestzak gaat sneller en eenvoudiger dan bij ontdooien in een plastic fles. Handig om te weten omdat op veel bedrijven in de komende weken een afkalfpiek verwacht wordt.  Meer informatie over onze biestzakken is hier te vinden. 

Biest ontdooien is een tijdrovende klus. Toch is het belangrijk dat elk kalf voldoende biest van een goede kwaliteit binnenkrijgt.  Helaas heeft niet elke koe voldoende biest. Het is verstandig om overtollige biest in te vriezen. Ontdooien met een speciale biestzak gaat sneller en eenvoudiger dan bij ontdooien in een plastic fles. Handig om te weten omdat op veel bedrijven in de komende weken een afkalfpiek verwacht wordt. 

Hoe kan ik biest op een handige manier bewaren?

Biest kan vier dagen in de koelkast bewaard worden. Daarna kan het prima in de diepvries bewaard worden. Wij raden aan om hiervoor een biestzak te gebruiken. Bepaal voor invriezen de BRIX waarde zodat deze op de zak genoteerd kan worden. Schrijf ook de datum van invriezen op de zak.

Wat zijn de voordelen van de biestzak?

Een plastic zak die gebruikt kan worden om biest in te bewaren is:

• eenvoudig af te sluiten
• stevig dus niet snel lek bij ontdooien
• stapelbaar dus ruimtebesparend in de diepvries
• groot qua oppervlakte dus eenvoudig en sneller te ontdooien

Hoe warm ik de biest op de juiste manier op?

Neem de tijd voor het opwarmen. Als het water te warm wordt beschadigen de eiwitten in de biest. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een kalvermelk verwarmer. Een plastic zak heeft meer oppervlakte dan een fles. Opwarmen zal dus sneller gaan.

Hoe kom ik aan de plastic zakken?

Wij hebben deze biestzakken standaard in ons assortiment. U kunt uw jongvee adviseur er ook naar vragen. Die heeft ze standaard in de auto.

Hoe bepaal ik de biestkwaliteit?

Meer informatie over het gebruik van de refractometer is hier te vinden. Het is natuurlijk ook mogelijk om een biestprotocol aan te vragen.

Binnenkort is het weer zover: de dag van het schaap.

Zaterdag 11 juni is de Dag van het Schaap in Ermelo, de enige vakbeurs voor de Nederlandse schapenhouderij. Uiteraard nemen wij ook deel aan deze dag. Graag ontmoeten wij u bij onze stand!

De Dag van het Schaap heeft een uitgebreid programma: 35 schapenrassen als rassenpresentatie, tientallen standhouders met hun producten, keuringen, lamsvlees, het NK schapen scheren, tal van workshops, lezingen, een wolplein, keuring van schapenkaas, verkiezing van het Mooiste Schaap van Nederland, demo’s en workshops met werkhonden, kinderprogramma, een apart programma met geiten, thema wolfwering plus nog  veel meer. Dit jaar ook enkele primeurs! Volg de Dag van het Schaap op Facebook en / of de website www.dagvanhetschaap.nl

In de stand van Fuite staat een kopje koffie voor u klaar.

Benieuwd naar ons schapen / lammeren assortiment? Meer informatie is hier te vinden! 

De vetgehaltes dalen nu weer bij bedrijven waar weidegang wordt toegepast. Zó beperkt u de daling van uw gehaltes.

Vetgehalte daalt bij vers gras in rantsoen

Het is een vast patroon: mid winter zijn de gehaltes het hoogst en in de lente beginnen ze weer te zakken. Zeker wanneer er weer vers gras in het rantsoen komt, daalt het vet gehalte hard. Ook het eiwit percentage in de melk daalt richting de zomer. Eiwit daalt echter minder sterk vergeleken met het vetpercentage. Dit kunt u goed zien in onderstaande grafiek van het vet- en eiwit % door het jaar heen.

Oorzaken voor daling van gehalten

De seizoensgebonden daling van gehalten richting zomer heeft meerdere oorzaken:

• Verdunning doordat de liters stijgen (lente)
• Voeropname daling door temperatuur stijging (zomer)
• Andere vet-samenstelling van vers gras en graskuil

Blad van gras bevat een waslaagje. Het vet in dit waslaagje heeft een andere samenstelling dan het vet in graskuil. Het vet van vers gras remt de melkvetvorming in het uier van de koe. Wanneer hetzelfde gras geconserveerd wordt verandert de vetsamenstelling. Daardoor zal het melkvetpercentage stijgen wanneer vers gras wordt vervangen door graskuil.

Wat kan ik er aan doen?

De daling van de gehaltes is niet geheel te voorkomen. Pas wanneer de temperatuur daalt  in de herfst en er geen vers gras meer in het rantsoen zit zullen de gehaltes weer stijgen.

Wel kan met voer en management de daling beperkt worden. Zó doet u dat:

• Voorkom broei aan het voerhek en schuif meerdere malen per dag aan
• Beperk hittestress
• Verstrek goede energie voor de vorming van melkvet aan uw koeien. Bijvoorbeeld door:
  • Krachtvoersoort LipoPro
  • Pensbestendig vet in het basisrantsoen

Wilt u graag meer tips? Onze adviseurs helpen u graag verder!

Met een lasagnekuil maakt u een constante basis qua ruwvoer. Wat zijn de top 3 tips voor een goede lasagnekuil?

Bij het maken van een lasagnekuil worden meerdere snedes over elkaar heen gekuild in dezelfde kuilbult. Als dit goed gebeurt is heeft u een goede basis voor een constant rantsoen. En kan er lange tijd kuilgras gevoerd worden met gelijke samenstelling.

Deze 3 tips vormen een basis voor een goede lasagnekuil:

Tip 1: Zorg dat het uitgangsmateriaal tussen de 40 en 45% DS zit. Het slagen van een lasagnekuil wordt erg moeilijk wanneer het te nat (30% DS) of te droog (60% DS) is.

Tip 2: Top elke laag gras af met landbouwzout. Zodra de kuil dicht gaat, gaat het iets ‘zweten’ onder het plastic. Dat kan zorgen voor een vies laagje tussen de snedes. Een laag landbouwzout bovenop de kuil, direct onder het plastic, absorbeert het vocht waardoor het gras goed geconserveerd wordt. Dosering: 1kg/m2 (met een maximum van 1 kg per meter kuilhoogte).

Tip 3: Verdeel elke vracht over de gehele lengte- en breedte van de kuil. Zo wordt de samenstelling van de kuil gelijkmatig en is aanrijden gemakkelijker. Goed aanrijden is noodzakelijk om broei te voorkomen.

Succes met inkuilen! Uw koeien zullen u belonen voor uw inspanningen van nu, wanneer zij een smakelijke, constante en broeivrije kuil te vreten krijgen.

Klik hier voor onze inkuilmiddelen! 

De namen en afstamming van zijn koeien somt Rutger schijnbaar moeiteloos op. Desgewenst vult hij die informatie aan met de triple A scores. Het typeert deze jonge veehouder; een koeienliefhebber pur sang. Waarom koos hij jaren geleden voor maisvlokken in zijn basis rantsoen? En waarom voert hij ze inmiddels ook aan zijn kalveren?

Rutger (34) en zijn vrouw Willeke (30) melken net buiten Hasselt 180 koeien. De gemiddelde productie ligt op 11.121 kg melk met 4.11 vet en 3,54 eiwit. Het is een echt familie bedrijf. Opa Prins begon met 8 koeien in Grafhorst. Dit groeide uit tot een bedrijf met 2 miljoen liter melk. Dat het vee van familie Prins over goede genen beschikt blijkt wel uit het feit dat de gemiddelde veestapel met 84 punten ingeschreven staat. Inmiddels hebben drie van hun koeien elk ruim 150.000 liter melk gegeven.

“In 2012 zijn we een samenwerking met onze buurman gestart. Daardoor zijn we in korte tijd flink gegroeid. Toch is groei geen doel op zich. Ons beleid is er op gericht dat de koe optimaal presteert. We doen het echt met elkaar,” benadrukt Rutger. “Mijn ouders werken mee en ook mijn broers zijn hier regelmatig. Onze kinderen doen af en toe ook al mee aan een kalverkeuring. Prachtig is dat.”

Preventief werken verhoogt productie en leeftijd

De veestapel is overwegend zwartbont met enkele roodbonte dieren. “Dat is mijn inbreng” verklapt Willeke die opgroeide op een bedrijf met MRIJ koeien. Met 95 oudere koeien is de gemiddelde leeftijd van de veestapel hoog. “Dat klopt” zegt Rutger “We verkopen veel vaarzen daar is best veel vraag naar. Bovendien probeer ik vooraf problemen te voorkomen. Alle koeien die ik droogzet gaan bijvoorbeeld ook door de bekap box” licht Rutger toe. “En waar nodig doe ik wat extra. Kitty 256 kalfde laatst zwaar af. Dan ben ik extra alert bijvoorbeeld door een keer extra te drenchen.” “Dat is ook onze drive om boer te zijn; we houden van deze plek en van onze koeien” beaamt ook Willeke.

Persistente melkgift met twee kg maisvlokken in de basis

Het bedrijf omvat ongeveer 100 ha (hoofdzakelijk) veengrond. “Mais verbouwen is lastig op dit type grond daarom passen maisvlokken goed in ons rantsoen” stelt Rutger. “Een aantal jaren geleden kozen we voor een relatief eenvoudig basisrantsoen” vult verkoop adviseur Hugo Lentferink aan. “In de winter kuil, maisvlokken en een beetje perspulp en bierborstel.  In de zomer komt daar vers gras en een paar kilo maiskuil bij. De verse koeien krijgen de 1e 100 dagen 2 kg maisvlokken extra en een luxe start voeder. Daarna krijgt elke koe een brok uit onze productie reeks.” “In het verleden hadden we nog wel eens een te snel rantsoen. Daar ben ik van terug gekomen. Voeren is voor mij de pens van de koe rustig houden. En steeds hetzelfde doen. Als je maar lang genoeg hetzelfde doet dan komt de melk vanzelf. De afgelopen vijf jaar voerden we standaard twee kg maisvlokken in de basis. Dat zie ik terug in een zeer persistente melkgift. Zelfs bij de groep boven 300 dagen in lactatie.” zegt Rutger.

Veel melk verandert de kijk op inseminatiemoment

“De afgelopen jaren ben ik anders naar het inseminatiemoment gaan kijken. Neem bijvoorbeeld koe Annie 15. Zij gaf in ruim 500 dagen 24.500 kg melk. Dan denk ik; je kunt een koe ook te vroeg insemineren. Genetisch gezien is de melkdrang van koeien toegenomen. Dan heb ik liever dat een koe 30.000 liter melk in twee lijsten geeft dan in drie.  Later insemineren kan natuurlijk alleen als koeien persistent melk geven. Daarom blijven de maisvlokken in de basis.”

Harde jeugdgroei met maisvlokken

“Bij de kalveren hebben we ook goede ervaringen met het voeren van maisvlokken. We voeren onbeperkt krachtvoer, in de verhouding 2 kilo brok / 1 kg maisvlokken,  naast het ruwvoer. Daarmee behalen we een groei van wel 1150 gram / dier/ dag. Aan de mest kan ik zien dat het voer goed verteerd is. Bovendien is de afkalfleeftijd van 24 naar 23 maanden gedaald” besluit Rutger.

Koeien voeren is pens(bacteriën) voeren. Dit is een waarheid als een koe. Maar wat is de boodschap achter deze wetenschap? En hoe kun je eenvoudig controleren of het goed gaat?

Alleen met een gezonde pens zal uw koe duurzaam en efficiënt kunnen produceren. De pens van circa 150 liter bevat 100.000 miljard pensmicroben per liter. Dit zijn naast zetmeel afbrekende en celwand afbrekende bacteriën ook protozoen en schimmels. Het rantsoen, het totale voermanagement en de huisvesting zijn van grote invloed op de gezondheid van de pens(flora). Wat vaak opvalt is dat een zieke koe niet herkauwt en soms ligt de pens ook helemaal stil. Met de volgende koesignalen kun je zelf de pensfunctie controleren.

Belangrijke koesignalen

1. De pensvulling. De “gevaren driehoek” in de hongergroeve, links achter de ribboog wil je liever niet zien. De pens van een koe hoort niet leeg te zijn, maar op ieder moment van de dag goed gevuld. Ook vlak voor het voeren. Een te lege pens geeft aan dat de koe de afgelopen 12-24 uur te weinig voer heeft opgenomen.
2. De pens moet daarnaast gevuld zijn met een stevige structuurlaag of pensmat. Deze hoort met je vuist halverwege de buik maar moeilijk weg te drukken te zijn en mag niet klotsen. Om een goede pensmat te vormen en te behouden moet de koe voer verspreid opnemen. Het rantsoen moet ook voldoende structuur bevatten.
3. De herkauwactiviteit. Zie je veel liggende koeien, waar van minimaal tweederde ligt te herkauwen? Dan is dat een goed teken. Koeien horen krachtig en met regelmatige slagen te kauwen. Circa 60-65 keer per herkauwbrok (aantal is rantsoen afhankelijk). En in totaal wel zo’n vier tot zeven uur per dag.
4. Een gezonde pens beweegt. Dit is te voelen door je vuist in de hongergroeve te drukken. Iedere 25-35 seconden wordt je vuist bij een goed functionerende pens licht naar buiten geduwd door de penscontractie. Deze bewegingen zijn onmisbaar en hebben meerdere belangrijke functies:

• Geproduceerd zuur richting de penswand (het bloed) afvoeren
• Bufferend speeksel door de pensmassa mengen
• Herkauwbolus transporteren
• Gas afvoeren
• Verkleinen van de voerdeeltjes ten behoeve van de fermentatie.
• Pens bacteriën door de structuurlaag verdelen om het contact tussen microben en voer te vergroten.

Als de mestzeef daarnaast de ideale verdeling weer geeft tussen de bovenste, middelste en onderste zeef, dan gaat het op pensniveau ook goed. Ook geeft de mestzeef informatie over selectie, structuur en eiwit versus energieaanbod in de pens. Overleg samen met uw voeradviseur welke maatregelen u kunt nemen om de pensfunctie te verbeteren.

In het Brabantse Nistelrode ligt het bedrijf van de familie van der Lee. Ronnie, Monie en hun 4 kinderen wonen op het erf bij de boerderij. Samen runnen ze het bedrijf. Daarnaast is Ronnie nog 3 dagen buiten huis werkzaam als verkoper van sperma van fokstieren. 

Sinds 2012 worden de 85 koeien gemolken door twee Lely a4 melkrobots. Het rollend jaar gemiddelde ligt op 11.065 kg melk met 3,59 eiwit en 4,37 vet.  Er is 36 hectare grond (mais en gras) in gebruik.

Goede loop op de robot is voor mij van groot belang

“Ik werk nog 3 dagen buitenshuis. Het is fijn dat het thuis goed draait en dat de koeien zelf naar de melkrobots komen. Het scheelt mij ook dagelijks veel tijd dat ik geen koeien hoef op te halen” stelt Ronnie. “Bram adviseerde mij zeer smakelijke brokken voor in de melkrobot en dat heeft effect.”

Actieve koeien door de maisvlokken

Vanaf het voorjaar worden de koeien geweid. Het rantsoen bestaat dan uit mais, gras, maisvlokken en een maatmeel met daarin mineralen en eiwitaanvulling. Dit wordt gevoerd met een voermengwagen. “Met vlokken voer je veel pensenergie. Daarmee blijven je koeien actief. Ons week gemiddelde zit op 3,3 melkingen per koe per dag en 8,7 weigeringen” somt Ronnie op. “Maisvlokken zet ik in het rantsoen voor een goede penswerking en om het eiwit uit bijv graskuil goed te benutten” vult Bram aan.

We laten onze koeien hun eigen bonus verdienen

“Sinds 2 jaar maken we gebruik van een bonustabel in de voertabel van t4c. Deze tabel stellen we in voor de verse koeien tot 100 dagen in lactatie. Dit was een idee van Bram. Het was ook gemakkelijk in het voerprogramma toe te passen” legt Ronnie uit. Tijdens een bijeenkomst van het robotteam van Fuite werd gesproken over het toepassen van een bonustabel. Bram legt deze aanpak nog verder uit: “Koeien met een productie van boven de 50 liter krijgen extra krachtvoer. Zo worden deze koeien beloond en extra uitgedaagd. Dit komt de vruchtbaarheid, productie en klauwgezondheid van deze koeien ten goede. Zo komt het krachtvoer wat je voert op de goede plek”.

Tijdens het weideseizoen krijgen koeien te maken met wisselende grassamenstellingen en hogere omgevingstemperaturen. Een minder constante voeropname is het gevolg. Ook de overgang van het droogstands- naar het lactatierantsoen heeft invloed op de voeropname.  Daardoor doen zich in deze periode meer lebmaagdislocaties (verplaatsingen) voor.

Wees er op tijd bij

De lebmaag van de koe is de vierde maag en het meest vergelijkbaar met onze eigen maag. De lebmaag ligt op de buikbodem en kan door gasophoping als een ballon opstijgen langs de buikwand. Mits daar ruimte voor is. Hoe langer de koe met een verplaatste lebmaag staat, des te langer het herstel. De lebmaagdislocatie naar links komt het vaakst voor en kenmerkt zich door:

• dalende melkproductie
• niet of nauwelijks herkauwen
• dunne en slecht verteerde mest
• meestal geen koorts

Soms kan de maag als een opbolling in de linker flank achter de ribboog worden waargenomen. Meestal treft het koeien in de periode 1 tot 3 weken na afkalven.

Welke risicofactoren spelen een rol?

Een verplaatsing van de lebmaag heeft altijd een onderliggende oorzaak. Koeien met een vervette lever bijvoorbeeld, lopen meer risico. Het ontstaat ook niet van het ene op het andere moment. Koeien met een verplaatste lebmaag, vreten vier dagen voordat de lebmaag zich verplaatst al bijna de helft minder per dag.

Figuur 1. DMI (DS-opname) daalt voorafgaand aan de lebmaagverplaatsing (LDA). Stippellijn = koeien die een lebmaagverplaatsing krijgen op dag 0. Bron: Van Winden, S.C.L. et al., 2003)

Focus op voeropname rond afkalven

Vaak zijn stofwisselingsaandoeningen zoals melkziekte en slepende melkziekte verantwoordelijk voor een verminderde voeropname en een minder goed functionerende pens. Een hoge drogestof opname (rondom afkalven) kan veel problemen voorkomen.  Enkele tips:

• Een smakelijk droogstandsrantsoen dat voldoet aan de behoeftes van de droogstaande koe is enorm belangrijk om transitieziektes als melkziekte, ketose en lebmaagdislocaties te voorkomen.
• Een geleidelijke rantsoenovergang na afkalven en het bewaken van een goede voeropname tijdens de eerste lactatiedagen helpt om de koeien zonder problemen door deze negatieve energiebalans-periode heen te helpen.
• Geef daarom extra aandacht aan koeien die minder vlot zijn rondom afkalven. Denk aan tweelingkoeien, kreupele koeien, koeien met melkziekte of koeien na een zware geboorte.
• Grijp bij de eerste tekenen van verminderde pensvulling en herkauwactiviteit al in om zo die verplaatsing van de lebmaag die anders misschien volgt, te voorkomen.
• Wordt een lebmaagdislocatie bij meerdere koeien in de koppel vastgesteld, dan is dat een goede reden om met uw voeradviseur nog eens kritisch te kijken naar het rantsoen en de drogestof opname gedurende de transitieperiode.