Door de hete zomer zien we nu veel klauwproblemen om melkveebedrijven. Koeien staan bij te hoge temperaturen zoals afgelopen zomer 2,5 uur langer per dag waardoor de klauwen meer te verduren hebben.

Dit leidt tot een toename in het aantal zoolaandoeningen. Uit onderzoek blijkt dat koeien die het warm hebben 2,5 uur meer staan, 2 uur minder liggen en de dubbele tijd besteden aan drinken (zie figuur 1). Dit leidt tot een verhoogde druk op de klauwen en bij te weinig drinkbakruimte mogelijk rangorde problemen bij drinken. Daarnaast daalt de ruwvoeropname bij hitte stress waardoor de kans op pens verzuring toeneemt. Hierdoor neemt het aantal klauwaandoeningen zoals zoolzweren toe.

Figuur 1. Tijdbesteding van de koe gemeten bij lage (geen hitte stress) en hoge (hitte stress) THI. Naar figuur van Cook et al., 2007.

Wat kunt u doen?

U kunt niet met terugwerkende kracht de problemen van de hitte oplossen. Wat kunt op dit moment wel doen om de gevolgen van de hitte stress te beperken?

• Kreupele dieren direct behandelen (zoolzweer uitsnijden, blokje plakken, koe in ziekenbox plaatsen).
• Onze adviseurs kunnen met u bekijken waar de aandachtspunten voor klauwgezondheid op uw bedrijf liggen.
• Er kan voor gekozen worden om de klauwbekapper vaker te laten komen in deze periode (bijvoorbeeld wekelijks).

Pinkengriep is op veel bedrijven in deze tijd een terugkerend probleem. Kalveren zijn snotterig, hoesten en kunnen hoge koorts hebben. In ernstige gevallen treedt zelfs sterfte op. Kalveren met pinkengriep lopen groeivertraging op en bij longschade zullen de kalveren als melkkoe minder melk produceren. De economische impact van een uitbraak is dus groot. Lees hier wat u kunt doen ter preventie.

Luchtwegproblemen zijn samen met diarree de belangrijkste ziekteproblemen bij kalveren tot 6 maanden leeftijd. Pinkengriep wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door de virussen BRSV en/of PI3. Deze maken vervolgens de weg vrij voor bacteriën als Pasteurella multocida, Manheimia hemolytica en Mycoplasma bovis. De meeste uitbraken worden gezien in de herfst- en winterperiode. Bij een hoge luchtvochtigheid kunnen de virussen gemakkelijk verspreiden binnen een bedrijf. Daarnaast komen in deze periode alle dieren op stal waardoor de infectiedruk toeneemt en kan er stress op treden door het verplaatsen van dieren.

Pinkengriep leidt tot aanzienlijke groeivertraging

Het doormaken van een milde infectie leidt zelfs tot groeivertraging van uw jongvee (zie figuur 1). Hierdoor zullen de pinken op hogere leeftijd afkalven. Daarnaast zullen dieren met blijvende longschade als melkkoe minder presteren.

Figuur 1. Het effect van het doormaken van een luchtweginfectie op dagelijkse groei van kalveren. Naar figuur van Lührmann, 2009.

Biest helpt tegen pinkengriep

Met een goede biestvoorziening  en klimaat (geen tocht en voldoende ventilatie) kunnen veel problemen voorkomen worden. Daarnaast kunt u uw kalveren middels vaccinatie beschermen tegen pinkengriep. Overleg met uw eigen dierenarts welke enting het meest geschikt is voor uw situatie.

Onze kalverspecialisten kunnen u verder adviseren over biestmanagement en klimaat.

Dreigt er een ruwvoer tekort op uw bedrijf nu het opnieuw langere tijd droog is? Nu al in kaart brengen hoeveel ruwvoer u nog moet winnen, voorkomt paniekvoetbal in de winter. Zó kunt u ruwvoer uitsparen.

Vorig jaar is vaak veel vee afgevoerd vanwege fosfaatrechten waardoor vee afvoeren nu vaak niet interessant is. Ruwvoer aankopen of besparen zijn andere methodes. Wanneer u ruwvoer wilt besparen is het zaak om dat wat beschikbaar is, goed voor over het jaar te verdelen. Het ruwvoer vervangen door alternatieven kan een prima oplossing zijn om ruwvoer uit te sparen.

Melkvee

Door te kiezen voor rustige, veilige voeders blijft de mest ook bij veel krachtvoer nog mooi, zonder concessies te doen op productie. Dit duidt op een goede penswerking en de koeien blijven gezond. De voeders in de ad-lib reeks voldoen uitstekend aan deze voorwaarden.

Droge koeien

Een combinatie van stro of arm natuurhooi en broksoort ‘Stro+Brok’ is een heel stabiel rantsoen voor de droge koeien. Wanneer voldoende verstrekt wordt, worden alle voedingsbehoeften van droge koeien goed vervuld. De koeien starten goed op met behoud van biest kwaliteit en u spaart graskuil uit.

Jongvee

De ‘ad-lib kalverbrok’ kan aan kalveren van 3 tot 6 maanden verstrekt worden, naast mooi fijn stro of structuurrijk hooi. Daarna kunt u overgaan op bijvoorbeeld krachtvoersoort B-110 of de Compleetmix gecombineerd met stro. Door via ons heldere voerschema te werken behalen uw kalveren een hele mooie groei zonder graskuil of snijmais.

Úw beste strategie bij ruwvoertekort

Afhankelijk van hoeveel ruwvoer u moet besparen, de kwaliteit van het ruwvoer wat u hebt en uw productiedoelen kunt u de strategie bepalen die het beste bij uw bedrijf past.

Onze adviseurs helpen u graag hierbij en kunnen u adviseren welk voeder het beste bij uw rantsoen past. Neem hierover contact op met onze specialisten.

In de zomer komen de meeste gevallen van ernstige uierontsteking voor. Waarom is het risico op een dodelijke mastitis juist in de zomer zo hoog, en welke maatregelen kunt u nemen om dit te voorkomen?

De meeste uierontsteking in de zomer wordt veroorzaakt door Streptococcus Uberis en Escherichia coli (E.coli). Beide zijn omgevingsgebonden bacteriën die via het slotgat binnen komen. Onder vochtige en warme omstandigheden verdubbelt het aantal bacteriën iedere 20 minuten. Hierdoor stijgt de infectiedruk sneller in de zomer. Daarnaast vermindert hittestress de weerstand van uw koeien door verminderde voeropname en verhoogde lichaamstemperatuur.

Verse koeien zijn gevoelig voor E.coli

De E.coli bacterie slaat toe als de weerstand van de koe daalt, zoals kort na het afkalven of bij hitte stress in de zomer (figuur 1). Het typische beeld is een snel en heftig verloop. Naast afwijkende melk en uier stoppen deze koeien met vreten, komen niet meer overeind, hebben diepliggende ogen, en kunnen zelfs snel sterven. Koeien die de uierontsteking wél overleven komen vaak niet meer op productie.

Figuur 1. Percentage E.coli infecties in het uier per seizoen. Zhang et al. 2016.

Ook Uberis ligt op de loer in de zomer

E.coli mastitis komt vooral voor bij koeien met een slechte weerstand zoals verse koeien. Daarentegen lijkt Strep. Uberis gecorreleerd aan de infectie druk vanuit de omgeving. De bacterie wordt gevonden in mest en grond en veroorzaakt de meeste uierontsteking in de zomer op bedrijven met weidegang.

Figuur 2. Gevallen van mastitis veroorzaakt door Strep. Uberis. Naar figuur van Olde Riekerink et al., 2007.

Extra hygiëne maatregelen

Omdat de belangrijkste verwekkers van mastitis in de zomer omgevingsgebonden bacteriën zijn is de belangrijkste preventie extra hygiëne. Enkele tips:

• Vaker instrooien en uitkrabben van ligboxen.
• Gebruik een drogend instrooimiddel in de boxen (zoals landbouwkalk).
• Gebruik een dipmiddel op jodiumbasis.
• Laat de koeien na het melken ongeveer 30 minuten vast te laten staan zodat de slotgaten kunnen sluiten.

Weerstand verhogen:

• Houd de voeropname op peil door de stal te koelen en een fris, vers en smakelijk rantsoen aan het voerhek te verstrekken.
• Bied voldoende drinkwater aan.
• Houd verse koeien op warme dagen binnen.
• In de weerstandsplusmineralen van Fuite zit naast andere weerstandsverhogende elementen extra vitamine E en Selenium ter verbetering van de activiteit van witte bloedcellen tegen mastitis verwekkers.

Overleg met uw verkoopadviseur hoe u de weerstand van uw koeien het beste kunt verbeteren.

Alweer voor de 67-ste keer: Agrarische Schouw!

Op donderdag 26 september 2019

Van 8: 30 tot 17:30 bent u van harte welkom in ons stand

Wij presenteren ook op de Schouw onze Smaragd mixen.  Een mooie gelegenheid dus om kennis te maken deze unieke zeer luxe vlokkenmixen.

Dit jaar zal de Agrarische Schouw voor de 67ste maal worden gehouden, een jubileum dus! Dit mag natuurlijk niet onopgemerkt voorbij gaan.

Het thema van deze editie van de Agrarische Schouw is:
“Grondmarktontwikkeling”
Hoeveel is mijn grond in 2030 waard? En kan de jonge boer dit nog financieren ?

Als inleiders en forumleden nemen deel:

• Rick Hoksbergen, werkzaam bij Alfa Accountants en Adviseur maar ook relatiemanager Agro en vaste begeleider van de European Dairy Farmers (EDF) is spreker deze avond. Tijdens de openingsavond gaat hij bezoekers informeren over de ontwikkeling in de grondprijzenmarkt in Noord-Nederland.
• Albert van Burgsteden, onafhankelijk taxateur en procesbegeleider gebiedsontwikkeling is deze avond de tweede spreker. Hij gaat verder in op het onderwerp: met grondruil een succes maken van biodiversiteit.

E.coli is berucht als verwekker van ernstige uierontsteking bij melkkoeien. Het verloop is snel en heftig en koeien kunnen zelfs sterven. De bacterie slaat toe bij het dalen van de weerstand van de koe, zoals kort na afkalven of bij hitte stress. Hoe kunt u dit voorkomen?

Escherichia coli komt vanuit de directe omgeving van de koe het slotgat binnen. Onder vochtige en warme omstandigheden verdubbelt het aantal bacteriën iedere 20 minuten. Hierdoor stijgt de infectiedruk in de zomer. Daarnaast staat de weerstand van de koeien ten tijde van hitte stress onder druk door verminderde voeropname.

Verse koeien zijn gevoelig voor E.coli

De meeste gevallen van E.coli mastitis komen voor in de eerste weken na afkalven (zie figuur 1). De weerstand van de koeien staat in deze periode onder druk en de coli krijgt de kans om de slotgaten binnen te dringen vanuit de omgeving. Deze vorm van mastitis staat bekend om het snelle verloop. Naast afwijkende melk en uier stoppen deze koeien met vreten, komen niet meer overeind, hebben diepliggende ogen en kunnen zelfs snel sterven. Koeien die de uierontsteking wél overleven komen vaak niet meer op productie.

Figuur 1: Risico op klinische uierontsteking uitgezet tegen lactatiedagen voor dieren van verschillende pariteiten. Naar figuur van Olde Riekenink et al., 2007.

Extra hygiëne maatregelen

Omdat E.coli tot de omgevingsgebonden bacteriën behoort is de belangrijkste preventie betere hygiëne. Denk hierbij aan vaker instrooien en uitkrabben van ligboxen, gebruik van drogend instrooimiddel in de boxen (zoals landbouwkalk) en het gebruik van een dipmiddel op jodiumbasis. Omdat de bacteriën via het slotgat naar binnen komen is het aan te raden om koeien na het melken ongeveer 30 minuten na melken vast te laten staan zodat de slotgaten kunnen sluiten. Daarnaast moet de voeropname op peil gehouden worden door de stal te koelen, een smakelijk rantsoen aan het voerhek en voldoende drinkwater aan te bieden. De verse koeien zijn het gevoeligst voor het oplopen van een uierontsteking en verdienen extra aandacht.

In de weerstandsplusmineralen van Fuite zit extra vitamine E en Selenium ter verbetering van de activiteit van witte bloedcellen tegen mastitis verwekkers (Hogan et al., 1993).

De stal koel houden en natriumbicarbonaat verstrekken zijn welbekende hitte-stress adviezen. Geiten vaker naar het voerhek lokken met smakelijke (kracht) voeders nog niet. Hoe helpt dit uw geiten de hitte door?

Bij warm weer daalt de voeropname van geiten. Als gevolg daarvan daalt ook de melkproductie. Door zo vaak mogelijk per dag smakelijke (kracht)voeders over het voer te strooien zien onze geitenspecialisten dat de melkproductie beter op peil blijft. Hoe vaker hoe beter is de ervaring. Elke keer dat vers voer gestrooid wordt, zijn de geiten nieuwsgierig en vinden ze wat lekkers waardoor ze weer extra gaan vreten.

De volgende producten zijn hiervoor het meest geschikt; natrium-bicarbonaat, maisvlokken of de brok VLOG geit lok. Maisvlokken zijn één van de smakelijkste producten voor geiten. Door deze vaak vers te verstrekken blijven geiten beter vreten en krijgen ze de broodnodige energie beter binnen. Zo blijft ook de productiedaling bij hitte beperkt.

Past u deze maatregelen tegen hittestress al toe?

• Zorg voor voldoende ventilatie
• Het dak wit kalken of een sproeier op het dak plaatsen zorgt voor een koele stal
• Check de watervoorziening en plaats evt. extra waterbakken

Stimuleer de voer opname als volgt:

– Houd de kuil fris met broeiremmer

– Voer meerdere malen per dag: liefst wanneer het koel is

– Verstrek een buffer, maar niet gemengd met broeiremmer!

– Lok geiten extra vaak naar het voerhek met maisvlokken

In sommige delen van het land is het al erg droog waardoor de kwaliteit van gras terugloopt. Let dus goed op of uw jongvee nog genoeg heeft aan enkel gras.

Bij droogte loopt zowel de kwaliteit van het gras als de hoeveelheid gras snel terug. Zodra gras stress krijgt door droogte wil het gaan bloeien en er minder blad komt en relatief veel stengels. Uit droog, stengelig gras haalt het jongvee al snel te weinig energie en eiwit. Dat kost groei waardoor het jongvee op latere leeftijd het inseminatie gewicht bereikt.

Start dus zodra het krap wordt qua gras met het bijvoeren van graskuil en/of ad lib kalverbrok.  Zéker als de conditie van huid, haar of lichaam terug loopt is het belangrijk om te starten met bijvoeren.

Wilt u graag sparren met onze specialisten over het weiden van uw jongvee? Neem hier contact op.

Op hete dagen vreten koeien korter en minder, waardoor liters en gehalten dalen.

In de zomer van 2018 voerde Erik Witteveen op het ouderlijk melkveebedrijf in Oldetrijne zijn afstudeeronderzoek uit. Tijdens dit onderzoek registreerden sensoren in het oor dagelijks de vreet- en herkauwactiviteit. Ondanks dat de stal met ventilatoren uitgerust is en het rantsoen fris aan het voerhek lag, veranderde de activiteit van de koeien duidelijk wanneer de temperaturen opliepen.

Door ’s ochtends in de koelte te voeren en een broeiremmer toe te voegen in de mengwagen lag het voer mooi fris aan het voerhek. Natriumbicarbonaat werd niet mee gemengd, omdat het de werking van de broeiremmer zou opheffen. Toch viel op dat de koeien niet elke dag even veel tijd besteedden aan herkauwen en vreten.

Bij start van de proef was het 26 graden en registreerden de sensoren gemiddeld 9,7 vreet uren per koe per dag. Zodra de temperatuur opliep tot 36 graden, vraten de koeien gemiddeld nog maar 8,3 uur op een dag. Dat is ruim uur per koe minder! Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de koeien minder tijd besteden aan vreten bij hoge temperaturen. Geen wonder dus dat ook melkproductie en gehaltes zakken op hete dagen.

De stal koel houden en voeropname stimuleren is absoluut noodzakelijk in de zomer. Daarnaast kunt u deze rantsoen maatregelen toepassen:

• Verhoog de energie dichtheid van het rantsoen, bijvoorbeeld met pens bestendig vet.
• Verstrek een buffer aan de koeien, maar meng het nooit met broeiremmer.

Onze adviseurs helpen u graag met de juiste strategie voor op uw bedrijf.

Februari 2019 was zachter dan normaal. In de tweede helft van februari kon daardoor al veel mest worden uitgereden en kwam de grasgroei al op gang.

Ook in maart was de gemiddelde temperatuur ruim hoger dan het langjarig gemiddelde. Door veel neerslag in m.n. de eerste helft van maart groeide het gras flink.

In april viel weinig neerslag en was de temperatuur hoog. In de week van Pasen (22 april) was het zeer zonnig met temperaturen boven 20C, waardoor op een aantal plekken al eerste snede werd gemaaid. Er stond nog niet heel veel gras, waardoor ook veel veehouders nog even wilden wachten. In de tweede helft van de week werd het wisselvallig met veel neerslag waardoor het gras flink doorgroeide. De gemaakte kuilen in deze week hebben een hoge voederwaarde, maar bevatten weinig structuur (zie tabel 1)!

Voor het begin van de week erna (29 april) werd weer zonnig weer voorspeld. Er werd volop gemaaid, maar de voorspellingen kwamen niet uit. Het werd niet zonnig en er viel zelfs wat regen. Hierdoor zijn de kuilen van deze week gemiddelde erg nat geworden (gemiddeld 30% DS, zie tabel 1).

Tabel 1: voederwaarde eerste snede per week

Het gevolg is dat de kuilen van deze week gemiddeld erg weinig suiker bevatten, erg zuur zijn, een hoge Ammoniakfractie hebben en duidelijk minder benutbaar eiwit bevatten. Deze kuilen vormen een groter risico op verontreiniging met sporen van boterzuurbacteriën. Op deze kuilen wordt het een uitdaging om uw vee gezond te houden en voldoende te laten produceren!

De eerste 10 dagen van mei verliepen koel en wisselvallig. Vanaf 11 mei werd het weer droog en zonnig en kon er weer prima kuil gewonnen worden. De kuilen van midden en eind mei hebben een mooi droge stofgehalte, een prima voederwaarde (VEM, DVE, RE- en suikergehalte) en bevatten voldoende structuur. Op deze kuilen kan prima gemolken worden.

Er zijn dit jaar veel goede eerste snede kuilen gewonnen waar gemakkelijk goed op gemolken kan worden, maar m.n. de kuilen van de eerste week van mei vormen een uitdaging!